یکی دیگر از جاذبه های تاریخی و گردشگری استان زیبای کرمان، یخدان زریسف می باشد. این یخدان، در دوره حکومت قاجاریان ساخته شده است و معماری کهن کویرنشینان را نمایان می کند.
در ایران از نظر جغرافیایی مناطقی کویری از جمله کرمان، یزد و ... وجود دارد که دارای تابستان های بسیار گرم و زمستان های سردی است. این نوع جو باعث شد که مردمان ساکن در آن منطقه به فکر ساخت مکانی باشند که زندگی در این شرایط را برایشان آسان تر کند. از این رو شروع به ساخت یخدان ها کردند. یخدان ها محلی برای تولید و نگهداری یخ، از آب جمع آوری شده در مخزن بوده است. آب ها از بارش های فصل زمستان تامین میشده است.
یخدان زریسف در اسفندماه 1379 هجری شمسی، با شماره 3510 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. این یخدان تاریخی بخش های گوناگونی دارد که از آن ها می توانیم به مخزن، استخر، چاله یخ و دیوار بلند سایه انداز یا همان حصار، اشاره نماییم.
نکته مهم درباره این یخدان، پلان دایره ای شکل مخزن آن می باشد. بر روی این مخزن، گنبد مخروطی قرار دارد. علت ساخت گنبد به شکل مخروطی، کاهش میزان جذب تابش آفتاب بوده است. به منظور جلوگیری از وارد شدن هوای بیرون به فضای داخلی یخدان، تونل ورودی را با فاصله زیادی از چاله یخ ساخته اند.
در پیرامون یخدان زریسف، دیواره هایی وجود دارد که نقش سایبان را برای یخدان و جوی های آب اطراف آن ایفا می کرده است. این دیوار ها مانع از ورود بادهای شرقی و غربی و تابش نور آفتاب میشدند.در قسمت تاج این دیواره ها، از 11 مثلث برای تزئین استفاده شده است.
در گذشته یخدان ها را در مجاورت قنات ها می ساختند. در اطراف یخدان زریسف، جوی هایی وجود دارد. جاری شدن آب در جوی ها در دمای زیر صفر، سبب یخ زدن آن می شده است. پس از اینکه از شب تا صبح آب شروع به یخ زدن میکرد، یخ ها را تکه تکه کرده و داخل چاله یخ نگهداری می کردند تا در مواقع گرم سال از آن ها استفاده نمایند. گودال یا چاله این یخدان، حدودا 5 متر ارتفاع دارد. برای کف چاله یخدان، از سنگ و آجر استفاده شده است.
امروزه جوی ها و استخر این یخدان تخریب شده است و امکان بازدید از آن وجود ندارد.
یخدان تاریخی زریسف در شهر کرمان، خیابان زریسف (شهداء)، چهارراه آلاشت قرار گرفته است.
شنبه 14 آبان 1401
یکشنبه 05 دی 1400
یکشنبه 28 شهریور 1400
چهارشنبه 13 مرداد 1400
یکشنبه 30 خرداد 1400
دوشنبه 18 اسفند 1399
دوشنبه 20 بهمن 1399
دوشنبه 22 دی 1399
چهارشنبه 12 آذر 1399
چهارشنبه 31 اردیبهشت 1399