شهر طبس در استان خراسان جنوبی، دارای دو نماد اصلی به نام های باغ گلشن طبس و ارگ قدیم طبس (کهن دز) است.
یکی از شگفت انگیزترین باغ ها در جهان و ایران، باغ گلشن طبس با معماری بسیار ویژه و منحصر به فرد است. این باغ تاریخی در دوران قاجاریه و زندیه به دستور امیر محمدحسن خان عرب زنگویی، حاکم توس (فردوس) و طبس بنا شده و در منطقه ی کویری طبس قرار گرفته است؛ پس به همین علت به آن بهشتی در دل کویر می گویند. این باغ در خیابان تاریخی گلشن واقع شده است.
در تاج محل نیز نمونه ی مربعی شکل آن وجود دارد.
باغ طبس در سال 2008 در سایت دیلی تلگراف جزو 50 باغ برتر دنیا قرار گرفت و جایگاه آن بین دشت کویر و دشت لوت آن را به طور خاص منحصر به فرد کرده است.
پنه لوپه هابهوس کارشناس و نویسنده ی بریتانیایی سایت دیلی تلگراف از باغ گلشن به عنوان بهشتی روی زمین یاد کرده و می گوید این باغ ارزش 7 ساعت رانندگی سخت و طاقت فرسا را در بین کویرهای گرم ایران دارد. وجود درختان انار، مرکبات و نخل در کنار درختان استوایی سیکاس به همراه گل های ختمی و سرخ، پارادوکس زیبایی را بین حضور در کویر و حضور در منطقه ای خوش آب و هوا در ما ایجاد می کند.
در سال 1294 هجری قمری میرزا خانلرخان اعتصام الملک در سفرنامهاش این باغ را به زیبایی بیان کرده است.
همسر آندره گدار، معمار معروف فرانسوی میگوید «در این باغ حوضی بزرگ با فواره های متعدد وجود دارد که آب یعنی این مادهی باارزش را مانند هدیه ای به آسمان میفرستد.»
در سال 1906 میلادی، سون هدین سوئدی نیز در سفرش به طبس از آب جاری در این باغ حیرت زده شده است.
باغ گلشن وسعتی در حدود 7 هکتار دارد و معماری آن از نوع معماری چارباغ یا چهارباغ که نوعی طرح باغ ایرانی است بنا شده است.
طرح چهارباغ الهام گرفته از آیات قرآن کریم در مورد باغ های بهشت است که دو نهر در آن همدیگر را قطع می کنند.
دو گذرگاه اصلی باغ همدیگر را قطع کرده و موجب می شوند که فضای باغ به چهار قسمت تقسیم شود. بین چهار کرت ایجاد شده یک استخر با فواره های زیبا و گذرگاهی با درختان و گیاهان بی نظیری دیده می شود.
با وجود وسعت زیاد باغ، فقط یک ساختمان دو طبقه به نام عمارت سردرب در آن دیده می شود. یک طرف ساختمان به سمت باغ و سمت دیگر آن به میدان انقلاب اسلامی طبس است. این بنا دارای یک زیرزمین کوچک، طبقه ی همکف و طبقه ی اول است. در سال 57 این عمارت تخریب شد و امروزه ویرانه هایی از آن در باغ دیده می شود.
در این ساختمان موزه ای مرتبط با یکی از شاخه های علوم پایه یعنی زمین شناسی، به نام میراث زمین طبس برپا شده است که در آن آثار زمین شناسی، فعالیت های طبیعی زمین و فعالیت های انسان ها و اثرات آنها بر زمین وجود دارد. این علم با زندگی انسان و اثراتی که بر زمین می گذارد و بهبود تمدن بشری رابطه ی زیادی دارد. طبس بیش از 5 میلیارد تن ذخیره زمین شناسی دارد و به همین علت این موزه ی زمین شناسی در این محل برپاشده است.
باغ گلشن سیستم آبیاری بسیار هوشمندانه و شگفت انگیزی دارد و از منابع آب های سطحی و سفره های زیرزمینی و چاه آرتزین بهره می برد. چاه آرتزین، چاهی است که برای خارج شدن آب از دهانه آن به نیروی خارجی دیگری نیاز نیست. خروجی این چاه ، فواره های موجود در باغ هستند.
این باغ یکی از نادرترین باغ هایی است که جریان آب به صورت دائمی در آن برقرار است و همیشه تازگی و زیبایی خود را حفظ کرده است. آب چشمه هایی که از کوهستان های اطراف سرچشمه می گیرند و در مسیر شهر جریان دارند نیز به این باغ می ریزند.
آب های گرم و سرد جاری از چشمه ها، در دو بخش باغ تقسیم شده و به طرف عمارت سردرب جاری می شوند و در نهایت به حوضچه ی ریمو در آن مکان می ریزند. این آب، از هشتی ساختمان به طرف شهر جاری می شود.
گل های زیبایی مانند رز، گل ختمی و اطلسی در باغ خودنمایی می کنند و جلوه ی خاصی به باغ بخشیده اند.
در هنگام احداث این باغ، 2500 اصله درخت نارنج و 500 اصله انار کاشته شده است و 2000 درخت مانند بید و چنار و سرو با قدمتی بالغ بر 400 سال وجود دارد. در میان 4کرت باغ، درختان به صورت شطرنجی و تعداد یکسان قرار گرفته اند.
گونه ها و انواع مختلف گیاهان که با آب وهوای متفاوت گرم و سرد سازگاری دارند، در این باغ به چشم می خورد؛ برای نمونه، چنار در مناطق سردسیر و نخل در مناطق گرمسیر می روید اما هر دو درخت در این باغ در کنار هم دیده می شوند.
یکی از دیدنی های باغ گلشن طبس وجود دو پلیکان مهاجر بود که در دهه 50 به این باغ آمدند. ولی با زلزله ای که در سال 57 رخ داد، یکی از این پلیکان ها تلف شد و دیگری در سال 94 از بین رفت. اما امروزه وجود پلیکان های دیگری که به باغ آورده شده اند جذابیت باغ را دوچندان کرده است.
باغ زیبای گلشن با شماره 1310 در 20 دی ماه 1355در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برای دسترسی به باغ گلشن، در هر ساعتی از شبانه روز به استان خراسان جنوبی، شهر طبس بروید و با اتومبیل شخصی یا اتوبوس در ایستگاه باغ گلشن توقف کنید و با کمی پیاده روی خودتان را به این باغ زیبا برسانید.
چهارشنبه 02 فروردین 1402
شنبه 30 مهر 1401
چهارشنبه 01 دی 1400
دوشنبه 11 مرداد 1400
چهارشنبه 26 خرداد 1400
چهارشنبه 15 اردیبهشت 1400
سه شنبه 17 فروردین 1400
یکشنبه 17 اسفند 1399
یکشنبه 19 بهمن 1399
یکشنبه 21 دی 1399
یکشنبه 09 آذر 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
یکشنبه 19 مرداد 1399
دوشنبه 29 اردیبهشت 1399