در ایران، روستاهای زیادی وجود دارد که هرکدام به خاطر ویژگی منحصر به فردی که دارند حائز اهمیت هستند. یکی از این روستاهای شگفت انگیز و در نوع خود بی نظیر، روستای میمند کرمان، با وسعت 420 کیلومتر است. این روستا در استان کرمان، در 38 کیلومتری شهر بابک واقع شده و از لحاظ بافت تاریخی خانه ها و قدمت طولانی، به یکی از جاذبه های گردشگری استان کرمان تبدیل شده که همواره گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.
ارتفاع روستای تاریخی میمند از سطح دریا 2240 متر است و در نزدیکی شهر بابک، شهر سیرجان، انار و رفسنجان قرار دارد و گردشگرانی که برای دیدن این روستا می آیند، اغلب در این شهرها اقامت می کنند.
این روستا به روستای دست کند میمند مشهور است، زیرا صخره های زیادی که این روستا را احاطه کرده، به دست انسان کنده شده و معماری شگفت انگیزی را پدید آورده است.
برخلاف روستاهای صخره ای که در جهان وجود دارد، این روستا همچنان محل زندگی مردم است و دارای مدرسه و مسجد است.
در بررسی کلمه ی میمند و وجه تسمیه آن، نظرهای مختلفی وجود دارد. کلمه ی میمند از دو واژه ی می به معنی شراب، و مند به معنی مست تشکیل شده است.
طبق داستان هایی که اهالی روستای میمند نقل می کنند در گذشته، مردم روستا بعد از نوشیدن شراب و به تبع آن، مست شدن، در دل صخره های روستا حفره هایی می کندند. نوشته ای در کتیبه ی شگفت انگیز این شهر وجوددارد که به این شرح است:
هنگامی که کوهها در میمند شکاف بردارند و افسانههای میمند به حقیقت بپیوندند، گنجینهی میمند پدیدار خواهد شد و فقط یک نفر میتواند به آن دست پیدا کند؛ آن که او از سوی خورشید میآید.
روایت دیگری به این شرح است که در زمان های قدیم، اهالی میمند استان فارس به این روستا مهاجرت کرده اند و نام این روستا به میمند اختصاص یافته است.
این فرضیه، تقریبا فرضی نادرست می باشد، زیرا قدمت این روستا و تاریخ غنی آن بسیار بیشتر از آن است که به نقل مکان اهالی فارس ارتباطی داشته باشد.
معاونت پژوهشی میراث فرهنگی با بررسی سفال هایی که در دژ میمند کشف کرده اند، قدمت روستای میمند را به بیش از 2 الی 3 هزار سال تخمین زده اند.
بابررسی آثار به جای مانده از گذشته در این روستا، شواهد جدیدتری برای عمر این روستا بیان شده است، به طوری که یک باستان شناس و گروهش در حدود 20 سال قبل، با بررسی های بیشتر، قدمت این روستا را در حدود 12هزار سال تخمین زده است، اما این ادعا برای تخمین دقیق تر عمر روستا، در حال بررسی است.
این گروه باستان شناس، با بررسی سفال ها و نقوشی که در ابزارآلات و وسایل موجود در روستا دیده شده قدمت این اشیا را به بیش از 6هزار سال یا حتی 10هزار سال قبل تخمین زده اند.
روستای میمند کرمان در مقایسه با بعضی روستاها و شهرها، در طول سالیان گذشته دستخوش تحولات فرهنگی، اجتماعی بسیار کمی قرار گرفته که علت این موضوع، اقدامات دفاعی و مستحکم بودن سازه ها در مقابل حملات دشمن و مصون ماندن این منطقه در برابر تجاوز بیگانگان است.
روستای باستانی میمند دارای خانههای صخرهای پراکنده، قلعه، برج و معبد است. هنوز علت این نوع سازه های صخره ای و این معماری حیرت انگیز در این روستا مشخص نیست. در مورد قوم و نژاد اهالی روستای میمند نیز اطلاعاتی در دست نیست. اما نظرهای مختلفی در مورد این روستا موجود است که به شرح آن ها می پردازیم.
1_ قدمت این روستا به قرن 7یا 8 میلادی برمی گردد. که در این دوره مادها در ایران روی کار آمده بودند. این قوم در قسمت های غربی ایران بناهایی صخره ای ساخته اند، که با این تشابه می توان گفت که میمندی ها از مادها و به تبع آریایی بوده اند. اما در آن دوره، دین مهرپرستی در ایران رایج شده بود و این امکان وجود دارد که این قوم مانند آریایی ها مهرپرست بوده اند. در گذشته آیین مهرپرستی، نماد غیرقابل شکست و جاودانگی بوده است که این عقیده موجب شده کوه ها و صخره به خاطر داشتن استواری و محکم بودن، برای پیروان این دین بسیار مقدس باشند. به همین خاطر سازه های صخره ای روستای میمند نمادی از استواری و شکست ناپذیری در مهرپرستی است.
2 _ قدمت روستای میمند به قرن 2 و 3 بعد از میلاد برمی گردد. دوره ای که با فرمانروایی اشکانیان همزمان بود. در این دوره، کوچ نشینان کرمان به مناطق مختلف مهاجرت می کردند و با یافتن منطقه ای خوش آب و هوا یکجانشین می شدند. این فرضیه از نظریه ی قبلی درست تر است، زیرا با بررسی آثار به جای مانده که وجود دژ میمند را نشان می دهد و دخمه هایی که برای دفن اجساد ساخته شده بود، شکل دفن اجساد و نوع گورستان به دوره ی ساسانی نزدیک تر است.
در بنای خانه های روستای میمند، هیچ ملات یا مصالحی به کار نرفته است و بدون نیاز به آجر، خشت، آب و خاک و تنها با کندن صخره ها و کوه ها، این خانه های شگفت انگیز را ساخته اند.
داخل خانه ها، در هر اتاق طاقچه ای برای قرار دادن وسایل کنده شده که به این نوع معماری، کیچه می گویند.
معماری کیچه به این شکل است که هر کیچه از چند اتاق و گاهی تنها یک اتاق تشکیل می شود و اصطبل هایی نیز برای نگهداری حیوانات تعبیه شده است. هر خانه یک ورودی مشترک بین اتاق ها دارد. در قسمت کف خانه ها از نمد، گلیم و یا قالیچه استفاده می شده است. نوع ساخت کیچه ها با هم متفاوت است و اندازه ی مساحت و متراژ آنها نیز با هم فرق می کند. برای جدا کردن اتاق ها از پستو از پرده ای استفاده می کردند. اجاق این خانه ها در اتاق ها قرار داشته و دود هیزم باعث سیاه شدن دیوارها و سقف شده است. درست کردن غذا در اتاق ها و روشن بودن آتش در آنها باعث شده اتاق ها عایق بندی شوند و عمر آن ها افزایش پیدا کند. بررسی ها نشان می دهد در اتاق هایی که چندین سال در آن ها آتش روشن نشده، خاک سقف ریزش پیدا کرده است. اتاق های موجود در این کیچه ها، همواره 5درجه گرم تر از دمای بیرون هستند. بزرگترین کیچه ای که در این روستا ساخته شده 90 متر و مساحت اتاق های آن تقریبا 12متر است.
تعداد این کیچه ها در روستای میمند به 405 دستگاه می رسد و در کل مجموع اتاق های موجود 2560 است.
مدرسه ای که در این روستا ساخته شده از کیچه های معمولی بزرگتر و به مراتب با رفتن به داخل کوه بزرگتر می شود و دارای 5 کلاس است.
طول این مدرسه 16متر و عرض آن از 6 تا 15 متر متغییر است.
حمام روستا همچون کیچه های دیگر در انتهای کوچه ی سنگی واقع شده که به دالانی ختم می شود. دالان به رختکن حمام رسیده و دارای حوض کوچکی در میان آن است و سه سکو برای قرار گیری افراد دارد. خزانه ی حمام بعد از رختکن قرار گرفته که حوض بزرگی در دل صخره است. حفره ای که در وسط حوض قرار گرفته جهت گرم کردن آب مورد استفاده قرار می گرفت. برای روشن شدن فضای حمام از سوراخی در بالای رختکن که روی آن سنگ مرمری کار گذاشته شده استفاده می شده است.
مسجد روستای میمند از تغییرات چند کیچه به وجود آمده است. ساختمان مسجد در دل صخره است و سقف آن توسط 3 ستون با طول 2 متر حمل می شود.
در ورودی مسجد برای گذاشتن کفش طاقچه هایی حجاری شده است و محرابی به بلندی 1متر و منبر و طاقچه ای دارد که به صورت حجاری سنگ ساخته شده اند. برای داشتن نور در مسجد، از ورودی آن استفاده می کنند.
حسینیه ی این روستا از تلفیق چند کیچه تشکیل شده که موجب شده فضایی نامنظم داشته باشد. 4 ستون سنگی سقف صحن اصلی را تحمل می کنند.
در زمان گذشته منبری سنگی در مجاور یکی از ستون ها قرا داشت اما تراشیده شده و جایگزین آن یک منبر چوبی است.
حسینیه نیز همچون مسجد در دل سنگ قرار دارد و هیچ کتیبه و تزئینی ندارد. در سالهای متوالی این بنا تغییر کرده است اما همچنان مورد استفاده ی مردم روستا است.
مردم روستای میمند به گویش پهلوی ساسانی صحبت می کنند و سنت های قدیمی خود را همچنان حفظ کرده اند و با طبیعت ارتباط خوبی دارند. اهالی این روستا به کشاورزی و دامداری مشغول هستند.
این روستای صخره ای با یکی از ده معیار یونسکو مطابقت می کند. روستای میمند در دره ای بزرگ بنا شده و سیستم آن ییلاقی ـ قشلاقی سنتی و سه فازی است.
یک نکته ی عجیبی که در این روستا به چشم می خورد، غار نشینی مردم در زمستان است که با وجود اینکه منطقه ی میمند خشک و بیابانی است، این عمل تناقض دارد.
در سال 1394، روستای میمند کرمان در فهرست آثار باستانی یونسکو به عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران ثبت شده است.
بهترین فصل برای سفر به این روستای باستانی، فصل بهار و تابستان است. فصل پاییز علی رغم زیبایی های این روستا، اما هوای خشکی دارد و گردشگران در این فصل کمتر به این مکان سفر می کنند.
در اطراف روستای میمند جاذبه های گردشگری همچون یخدان دوقلو، رودخانه گیودری، باغ سنگی، خانه حاجآقاعلی که بزرگترین خانه خشتی جهان است، بادگیر چپقی سیرجان و تنگه راگه وجود دارند که در فاصله ی کمی از این روستا (در حدود 1 تا 2 ساعت) قرار گرفته اند.
مسیر دسترسی به روستای میمند کرمان با گذر از شهر یزد و انار و شهربابک به این روستا می رسید.
سه شنبه 26 مهر 1401
به این سبک خانه ها در زبان محلی کیچه گفته می شود و وجود اجاق داخل اتاق و سوزاندن هیزم در طی سالیان زیاد موجب سیاهی سقف و بدنه اتاق و همچنین باعث استحکام دیواره ها شده است
چهارشنبه 24 آذر 1400
یکشنبه 10 مرداد 1400
شنبه 05 تیر 1400
سه شنبه 25 خرداد 1400
دوشنبه 13 اردیبهشت 1400
سه شنبه 17 فروردین 1400
یکشنبه 17 اسفند 1399
یکشنبه 19 بهمن 1399
یکشنبه 21 دی 1399
شنبه 08 آذر 1399
پنج شنبه 23 مرداد 1399
یکشنبه 12 مرداد 1399
یکشنبه 12 مرداد 1399
یکشنبه 28 اردیبهشت 1399