شهر محلات در استان مرکزی و در بخش جنوب شرقی آن قرار دارد. این شهر دیدنی از سمت جنوب به اصفهان و گلپایگان، از طرف شمال به استان قم و آشتیان، از طرف شرق به دلیجان و از سمت غرب به اراک و خمین محدود میشود. شهر محلات به دلیل داشتن صنعت مهم پرورش گل و مزارع وسیع به هلند ایران و پایتخت گل ایران معروف است و همچنین منابع غنی و متعددی همچون معادن سنگ تراورتن، معادن سنگ زینتی و مرمریت که از لحاظ کیفیت در سطح جهان کمنظیر و حتی بی نظیر هستند، محلات را به یکی از شهرهای صنعتی ایران تبدیل کرده است.
پایتخت گل ایران، جاذبه های گردشگری همچون پارک سرچشمه و دهکده گل را در خود جای داده و نیز یکی از مهمترین جاذبه های این شهر آبگرم آن است که طرفداران بسیاری را به سوی خود جذب میکند. آتشکده آتشکوه و یخچال نیم ور نیز از دیگر جاذبه های محلات هستند. محلات از دیدنی های تاریخی نیز بی نصیب نمانده و وجود روستای خورهه نشان دهنده قدمت بالای این منطقه میباشد. روستای تاریخی خورهه با داشتن بناهایی همچون معبد خورهه و ستونهای سنگی با ارزش آن علاوه بر اهمیت تاریخی یکی از مکانهای مناسب طبیعت گردی شهر محلات محسوب میشود چرا که روستایی خوش آب و هوا و کوهستانی است و طبیعتی دلنشین داشته و در روزهای گرم سال گردشگران و طبیعت دوستان را به سوی مناظر بکر خود دعوت می کند.
روستای تاریخی و باستانی خورهه در شمال شرقی محلات و میان دو روستای آب گرم و دودهک ورین و بین ارتفاعات سنگتراش، هفتاد قله خورزن و طایقان واقع شده است. مسافت روستای خورهه تا شهر محلات تقریبا 45 کیلومتر میباشد و جز بخش مرکزی این شهر است.
اهالی روستای خورهه به زبان فارسی با گویش محلی صحبت میکنند. امروزه ساکنان روستا افراد سالخورده و مسن هستند و اغلب جوانان به مناطق دیگر مهاجرت کردهاند. بیشتر خانه های روستا از سنگ و گل هستند و همچنان بافت سنتی خود را دارند. برخی از اهالی روستای خورهه به کرباس بافی (از روش های سنتی بافت در صنعت نساجی) مشغول هستند و این شغل در گذشته رونق بیشتری داشت اما باز هم با حضور در این روستا میتوانید انواع قالیچههای کوچک و قالی های متنوع را در طرح و نقش های روستایی و انواع جورابهای پشمی را مشاهده کنید و به عنوان سوغات از آنها خریداری کنید. یکی دیگر از سوغات های معروف این روستا نان شاته است که به همراه سبزیجات معطر مخصوصی تهیه میشود. از دیگر غذاها و خوراکیهای خورهه، آشهای جو بی بی سهشنبه، کالجوش، آبگوشت، خورشتکرفس، اشکنه، خورشت بامیه و خورش کنگر است و خوراکی هایی همچون انگور، خشکبار، انواع لبنیات مانند شیر و دوغ محلی و ترخینه شیر نیز در این روستا توسط بانوان تهیه میشود.
این روستا به دلیل داشتن خاک حاصلخیز، مردمان خورهه به کشت گیاهان دارویی همچون پونه، گل گاوزبان، شاتره، خاکشیر، آویشن، بومادران، خارشتر، گون و اسپند مشغول هستند. گیاهان نام برده در طولانی مدت جهت علاج بیماریهای بسیاری مفید هستند.
در کتب تاریخی شعری در وصف روستای خورهه آمده:
ز خورهه برآمد یکی پهلوان * دلیر و خردمند و روشن روان
چو خورشید تابان میان یلان * بلند اختری نام او اردوان
وجه تسمیه روستای خورهه
کلمه خورهه ریشه ای زرتشتی دارد و باید برای پیدا کردن معنی آن به کتاب مقدس اوستا مراجعه کرد. در این کتاب آمده که واژه خورهه به معنای محل برآمدن خورشید است. عبارت خور به معنی آفتاب و خورشید و نیز به معنی عمارت ییلاقی استفاده میشود.
مکان های گردشگری روستای خورهه
در این روستا چندین جاذبه طبیعی و تاریخی متعددی وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا میشوید.
جذاب ترین و تماشاییترین جاذبه روستای خورهه و شهر محلات معبد خورهه با ستونهای سنگی زیبای آن میباشد که بر طبق تحقیقات کارشناسان در واقع این معبد یک بنای اربابی بوده است. ستونهای رفیع معبد شگفتانگیز خورهه در ابتدای ورود به روستا از فاصله دور نیز پیداست و نوید یک گردش کامل را به توریست های این منطقه می دهد. محوطه تاریخی خورهه تا به امروز چند مرتبه مورد تحقیق و پژوهش و کاوشهای باستانشناسان قرار گرفته و اولین بار در زمان ناصرالدین شاه قاجار تحقیقات پیرامون خورهه انجام گرفت. طی این کاوش ها اشیاء بسیاری کشف شد که نشان دهنده قدمت بالای این منطقه (مربوط به دوران سلوکی، اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی) میباشد. اما بنای معبد خورهه محلات، از آثار باقی مانده از زمان حکومت اشکانیان است. این معبد دو ستون سنگی با ارتفاعی نزدیک به 8 متر دارد و طی بررسی ها مشخص شده که برای ساخت این ستونها از سنگهای معدنی در شمال غرب خورهه در فاصله 500 متری استفاده شده است. جنس این سنگ ها، تراورتن میباشد و به شکل 6 قطعه روی هم قرار گرفته اند. بخش های مختلف معبد شامل ایوان، چند اتاق، فضاهای باز و راهروها میباشد. ایوان معبد از زیباترین قسمت های آن به شمار میرود که در گذشته دوازده ستون داشته اما امروزه تنها دو ستون از آن به جا مانده است. پس از اشکانیان، در دوره ساسانیان نیز از این بنا استفاده شد و آنها بخش هایی از معبد را طبق سلیقه خود تغییراتی داده و ساخت و سازهایی در آن انجام دادند. پس از ساسانیان در زمان حکومت اسلامی و نیز در زمان ایلخانان این معبد به عنوان گورستان مورد استفاده قرار گرفته است. سنگ نوشتهای نیز در نزدیکی روستای خورهه در کنار رودخانه قمرود قرار دارد که قدمت آن مربوط به زمان حکومت سلجوقیان است.
چشمهای به نام وزوان یا چشمه شوره در روستای خورهه و در شمال معبد دیده میشود. آب این چشمه غیر قابل آشامیدن و سنگ ساز می باشد. از مجاورت روستای خورهه نیز رودخانه ای عبور میکند که سرچشمه آن از رشته کوههای طایقان است.
قدم زدن در کوچه باغ های روستای خورهه لذت خاصی و آرامشی وصف نشدنی دارد. قطعا حضور در این روستا و گردش در کوچه باغ های زیبای آن جزء جدانشدنی سفر به خورهه است. سعی کنید در هنگام گشت و گذار در کوچه باغ های روستا کمترین سر و صدا را داشته باشید و هیچ زباله ای را در طبیعت روستا رها نکنید.
غار سوراخ گاو، در سمت شمال غربی روستای خورهه و در مکان کوه سوراخ گاو قرار دارد. غار سوراخ گاو حفره ها و شکاف های زیادی دارد که گذر از آن را بسیار سخت می سازد. با پیمایش این کوه در انتها به چشمهای کم آب برخورد میکنید و طبق گفته محلی ها در گذشته های دور این مکان پناهگاه مردم بومی برای در امان ماندن از حمله عشایر قوم لر بوده و چندین شی گرانبها از این مکان کشف شده است.
غار دیگری با نام غار شاه بلبل در روستای خورهه و در میان این روستا و دلیجان واقع شده است. غار شاه بلبل چشمهای کم آب دارد و برای مردم بومی این منطقه غاری مقدس و با ارزش محسوب میشود به طوری که بعضی از افراد به همراه خانواده هایشان قربانی و نذورات خود را به این محل آورده و میان نیازمندان قسمت میکنند. در نزدیکی غار شاه بلبل مجسمهای دیده میشود که مردم روستای خورهه نام عمره یا عمرو را بر آن نهاده اند. این مجسمه تحت عوامل طبیعی همچون باران و باد دچار آسیب های فراوانی شده اما همچنان به عنوان یکی از آثار تاریخی خورهه محسوب میشود.
این نکته را در نظر داشته باشید که جهت بازدید از غارهای شاه بلبل و سوراخ گاو باید از مردم بومی خورهه راهنمایی بگیرید تا در طی مسیر مشکلی شما را تهدید نکند.
امامزاده خورهه در سمت شرق معبد خورهه با گنبدی به شکل مخروط و سقفی پوشیده شده از تیر چوبی واقع شده و پیرامون آن چند قبر و سنگهای قدیمی دیده میشود. از میان سنگ قبرهای قدیمی تنها دو سنگ قبر به شکلی واضح سال های 1031 و 1034 هجری قمری را نشان میدهند. این دو قبر به شکل هندسی مکعب مستطیل با کتیبههایی در دو طرف آنها و به صورت برجسته با تصویری از یک سرو بلند قرار دارند.
بهترین زمان برای بازدید از روستای خورهه
همانطور که گفته شد روستای باستانی خورهه در منطقهای کوهستانی قرار دارد و به همین خاطر در فصول بهار و تابستان مسافران و علاقهمندان به طبیعت خورهه را برای گذران اوقات فراغت خود انتخاب میکنند.
اقامت در روستای خورهه
در صورتی که تصمیم به اقامت شبانه در خورهه را دارید میتواند از دو اقامتگاه بومگردی خورزن و گنجینه خورهه یا اقامتگاه های اجاره ای در استان مرکزی در سایت ویلاجار استفاده نمایید.
مسیر دسترسی به خورهه
اگر مبدا شما تهران است برای رفتن به روستای باستانی خورهه باید از قم–سه راه سلفچگان به طرف دلیجان رفته و تا دوراهی دودهک مسیر را ادامه دهید و از دودهک نیز از طریق یک جاده فرعی 16 کیلومتر به طرف آب گرم محلات بروید. سپس به یک دوراهی میرسید که یک طرف به روستای خورهه و طرف دیگر به آب گرم محلات محدود میشود. فاصله دوراهی تا روستای خورهه تقریبا پنج کیلومتر می باشد.
دوشنبه 11 دی 1402
شنبه 06 آبان 1402
سه شنبه 19 مهر 1401
چهارشنبه 17 آذر 1400
چهارشنبه 06 مرداد 1400
یکشنبه 23 خرداد 1400
شنبه 22 خرداد 1400