پارک جنگلی خجیر از تاریخ 21 شهریور 1361 با شماره 90 توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان پارک ملی ثبت شده که در نزدیکی پارک جنگلی سرخه حصار در شرق تهران واقع شده است اما نسبت به پارک ملی سرخه حصار از تهران دورتر است. این پارک قدیمی ترین جنگل حفاظت شده تهران است و بخشی از منطقه جاجرود محسوب می شود.
مساحت پارک جنگلی خجیر 10013 هکتار است و پارک ملی خجیر به دلیل نزدیکی با پارک ملی سرخه حصار، پوشش گیاهی و جانوری مشابهی با این پارک دارد.
در زمان قاجاریه از این پارک به عنوان شکارگاه سلطنتی استفاده می شد و بالاخره در سال 1310 به طور رسمی به عنوان شکارگاه سلطنتی تعیین شد.
ارتفاع پارک ملی خجیر در بعضی مناطق 1200 متر بالاتر از سطح دریا و در بعضی نقاط 2138 متر است. بلندی ها و قله های پارک ملی خجیر شامل قله جنگل سوخته بارجمالی، زیرک چال، زلزله، آسمان کوه، سروکوه، گویداغ، دربندک و زیرک چال است.
از ابتدای پاییز تا اواسط فصل بهار ، به وسیله جریان های مدیترانه ای و غربی بارش های متناوبی پارک جنگلی خجیر و منطقه را دربرمی گیرد.
پارک ملی خجیر به وسیله رودخانه جاجرود که از سد لتیان عبور می کند سیراب می شود. چشمه هایی که در اطراف این پارک قرار دارند، شامل چشمه باغ اناری، باغ انگوری، باغشاه، نایب علی، سنگ بندی، سیدرضا، دره چنار، نسبت به چشمه های پارک جنگلی سرخه حصار پرآب تر هستند. ناحیه واقع در دره مرکزی پارک جنگلی خجیر، بارندگی بین 275 تا 300 میلی متر دارد و از نقاط دیگر پارک بارندگی کمتری دارد.
زیستگاه مناسب و مطلوبی در منطقه حفاظت شده جاجرود ایجاد شده که علت آن وجود پناهگاه های زیاد برای حیوانات، آب کافی و پوشش گیاهی مناسب برای جانوران است. پارک ملی خجیر از این لحاظ بسیار غنی است و از جهت بومشناسی، آموزشی، ژنتیکی، گردشگری و اجتماعی- اقتصادی و زیباشناختی بسیار مورد توجه قرارگرفته و در منطقه البرز مرکزی جزو بهترین زیستگاه ها است.
گونه های فراوانی که در این پارک زندگی می کنند شامل 115 گونه از پرندگانی هستند که به علت وجود استپ، کشتزار، دارستان و باغ های متنوع به این منطقه مهاجرت کرده اند و در این منطقه سرسبز و مملو از پوشش گیاهی مناسب ساکن شده اند. این پرندگان، 22/6 درصد از پرندگان ایران را شامل می شوند که عبارت اند از زردپره، واردک سرسبز، خوتکا و نوک پهن، کبکمعمولی، تیهو، پری شاهرخ، سبز قبا، هدهد و عقاب شاهی که از راسته پرندگان شکاری هستند. بجز این پرندگان، پرندگان دیگری به نام های بلبل خرما، طوطی طوق صورتی و مینا در این مکان زیست می کنند که به وسیله انسان ها به تهران و این پارک زیبامنتقل شده اند. گونه های جانوری پارک جنگلی خجیر شامل 16 گونه از انواع جوندگان که عبارت اند از موش قهوهای، موشصحرایی، موش سیاه، هامستر دم دراز، موش ورامین، هامستر خاکستری، ول آبزی، جرد لیبی، جرد ایرانی، ول اجتماعی، ول معمولی، ول حفار افغانی، موش خانگی، دوپای کوچک، دوپای ناشناخته، تشی و 4 گونه از راسته زوج سمان شامل پازن، آهو، قوچ وحشی، گراز؛ و 1 خرگوش و 3 گونه از راسته حشرهخواران شامل حشره خور دورنگ، خارپشت اروپایی، حشره خور دندانسفید؛ 9 گونه از گوشتخواران شامل گرگ، سمور، روباه معمولی، رودک، کفتار، شنگ، گربه وحشی، پلنگ شغال و همینطور 5 گونه از راسته خفاشها که عبارت اند از خفاش سبیلدار، خفاش گوشپهن، خفاشگوشموشی کوچک، خفاش دم آزاد اروپایی، خفاش بالسفید.
علاوه بر گونه های جانوری ذکر شده، 27 گونه خزنده وجود دارد که شامل 17 گونه از راسته مارها و 1 نوع لاک پشت و به طور عمده بزمجه بیابانی است. افعی شاخدار، بزمجه دشتی، افعی البرزی در این منطقه به عنوان گونه های در خطر انقراض در فهرست IUCN ثبت شده اند. لاک پشت مهمیزدار غربی نیز به عنوان گونه حمایت شده و موجود در طبقه بندی IUCN تحت عنوان آسیب پذیر Valnerble قرار دارد.
پوشش گیاهی پارک ملی خجیر از 35 گونه گیاهی تشکیل شده که شامل گیاهان طبیعی، زراعی-فرهنگی و نیمه طبیعی هستند. از جذابیت های دیدنی منطقه جاجرود رویش شقایق های وحشی زیبا و بی نظیری است که در فصل بهار گل می دهند که متاسفانه چیدن این گل ها توسط افراد موجب شده تعداد آن ها بسیار کاهش پیدا کند. در این ناحیه بهترین جنگل پسته وحشی موجود در البرز روییده است و درختان داغداغان، بادام کوهی و ارس جزو درختان مهم این پارک هستند. انواع گیاهان خوراکی، دارویی و صنعتی در پارک قرار دارند که شامل روناس، سوفورا، چنار، زرشک، شیرخشت، بید، سپیدار، ارمک، افرا، سیاهتلو، زالزالک، کاج، گل گندم، زبان گنجشک، اقاقیا، عرعر، تنگرس، بید، ریش بز و چوبک است.
آب و هوای این منطقه سرد است و به صورت 1-اقلیم نیمه خشک و سرد که میانگین حداقل دمای روزانه در سردترین ماه سال از 2/4- تا 8/5- درجه متغیر است و این اقلیم در نواحی بلند در 1530 تا 1744 متر واقع است.2- آب و هوای خشک و سرد که میانگین حداقل دمای روزانه در سردترین ماه سال از 2- تا 2/4 درجه بر حسب ارتفاع متغیر است و مرز ارتفاعی این اقلیم 1530 متر است. 3-اقلیم نیمه مرطوب سرد با میانگین حداقل دمای روزانه در سردترین ماه سال از 8/5 تا 7- درجه است که این اقلیم در ارتفاعات بین 1744 تا 1904 متر قرار دارد.4- آب و هوای ارتفاعات بالاتر که در 1904 متری واقع است و باد از غرب و جنوب غربی به شدت شمال و شمال شرقی می وزد و بیشترین میزان وزش باد در بهار اتفاق می افتد.
پارک ملی خجیر از لحاظ ژئومورفولوژی و زمین شناسی بسیار پیچیده است. قسمتی از زمین آن شامل آبرفت هایی است که حاوی سنگ های کنگولومرا، مارنهای ماسه سنگی و ماسه سنگ به همراه گچ آهن دار هستند و بخشی از این منطقه را توده های آتشفشانی ریولیت و آندزیت تشکیل می دهند. خاک های این منطقه دستخوش تغییرات کمتری بوده اند و به طور عمده جوان هستند. پوشش گیاهی انبوه این منطقه و شرایط اقلیمی موجب شده مواد آلی به خاک این پارک ملی وارد شود و موجب غنی شدن آن گردد.
با توجه به زمان تولید مثل حیات وحش منطقه که در اوایل تابستان تا ابتدای آبان ماه است می توان از این منطقه زیبا دیدن کرد. بازدیدهایی که در پارک جنگلی خجیر انجام می شود باید در مسیرهای مشخص شده انجام شود تا آسیب کمتری به منطقه برسد. همچنین گردشگری از مناطق باغ انگوری، زیستگاه های متنوع پارک و باغشاد مستلزم این است که محدودتر و کمتر شود تا شاهد تغییرات مخرب در منطقه حفاظت شده جاجرود نباشیم.
به علت تصرفات نظامی پارچین، صنایع هوا-فضا، ساخت و سازهای غیر مجاز ، تجاوز به حریم گونه های جانوری و گیاهی و احداث پروژه های ملی، برداشت غیرقانونی از سنگ بستر رودخانه، شکار، آتش سوزی های مناطق طبیعی، تاسیس گلخانه های غیرمجاز و غیرقانونی، احداث سد ماملو، جاده سازی و راه های متعدد، جنگلکاری به وسیله درختان غیربومی، صید غیر مجاز، حفر چاه غیر مجاز و ورود سم کشاورزی به محیط زیست منطقه همگی باعث تخریب منطقه حفاظت شده جاجرود شده اند.
برای دسترسی به پارک ملی خجیر از جاده پاسداران به پارچین بروید. همچنین قسمتی از جاده تهران-دماوند در نزدیکی منطقه صنعتی کمرد نیز از حاشیه شمالی خجیر عبور می کند.
شنبه 30 مهر 1401
چهارشنبه 01 دی 1400
سه شنبه 23 شهریور 1400
جاجرود یکی منابع آبی پارک خجیر است، این پارک حیوانات ارزشمندی و درون خود نگه داشته
سه شنبه 12 مرداد 1400
چهارشنبه 26 خرداد 1400
چهارشنبه 15 اردیبهشت 1400
سه شنبه 17 فروردین 1400
یکشنبه 17 اسفند 1399
یکشنبه 19 بهمن 1399
یکشنبه 21 دی 1399
یکشنبه 09 آذر 1399
دوشنبه 29 اردیبهشت 1399