استان کرمانشاه از مناطق گردشگری است که دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی زیادی است. بناهای تاریخی متعددی که در این استان واقع شده ؛ نماد آیین ، فرهنگ و نوع زندگی مردم گذشته است ، یکی از مقاصد گردشگری در این استان ، شهرستان قصر شیرین است که به خاطر وجود نماد هایی از ایران باستان ، همه ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.
در کتاب های تاریخی گذشته نام های دیگری چون دستجرد و دستگرد به این شهر نسبت داده اند. قصر شیرین که به سرزمین های نخل های بلند نیز معروف است ، در نزدیکی مرز عراق واقع شده و در غربی ترین قسمت استان کرمانشاه است. علت نام گذاری این شهر به قصر شیرین به این خاطر است که خسرو پرویز ، پادشاه ایران باستان در اواخر دوره ی ساسانی ، کاخ تاریخی زیبایی در این شهر ، برای همسر مسیحی اش شیرین ساخته است.
این بنا در سال 590 میلادی در قسمت غربی کوه های زاگرس ساخته شده و در شمال شهرستان قصرشیرین و در 180 کیلومتری استان کرمانشاه واقع شده است.
این عمارت در زمان خود در رده ی بزرگترین کاخ ها قرار گرفته است. این بنا طولی به اندازه 372 و عرضی به اندازه 190متر داشته است و در مساحتی در حدود 28 هزار متر مربع در بالای سکوی بلندی ساخته شده است. در نزدیکی این عمارت آتشکده چهار قاپی وجود دارد که قدمتش به دوران ساسانیان بر می گردد. آتشکده چهار قاپی روی سکویی به بلند هشت متری قرار گرفته است.
از نظر باستان شناسان جهان، عمارت خسرو جزو عجایب دنیا است ، زیرا با وجود اینکه در مسیر جاده های مهمی قرار داشته و با وجود گذشت 1500 سال از زمان ساختش طاق سنگی آن هنوز هم خودنمایی می کند و پابرجاست و همینطور بررسی کارشناسان نشان می دهد که از این عمارت به عنوان اقامتگاه دائمی استفاده نشده است.
این بنا در باغ پهناوری قرار داشته که اکنون به جز ریشه هایی باقی مانده از درختان خرما و انار چیز دیگری در آن وجود ندارد. این باغ محلی برای حیوانات وحشی و ورود آب رودخانه ی الوند بوده است. حیواناتی که در این مکان قرار داشته اند از کمیاب ترین گونه های جانداران بوده اند که به راحتی در این زیستگاه زندگی می کردند.
موقعیت اقلیمی قصر شیرین موجب شده که معماران و سازندگان ، کاخ خسرو را به صورت بناهای درون گرا بسازند و برای ساخت این بنا از گچ ، آجر و لاشه سنگ استفاده کرده اند و سنگ های طبیعی که در آن استفاده شده معمولا قرمز رنگ بوده اند و به وسیله ی گچ بند کشی می شدند. نمای کلی عمارت ، مشابه کاخ های فیروزآباد و سروستان است.
ساخت بنا در جهت شرقی _ غربی بوده است و باستان شناسان ، پله های این بنا را در قسمت ورودی مانند پله های تخت جمشید دانسته اند که به شکل دو طرفه ساخته شده است. این پله ها به ایوانی با بزرگی 99 متر منتهی می شدند.
ایوان کاخ ، وسیع و دارای ستون هایی است که به تالار مربعی راه داشته که گنبدی به قطر 15 متر آن را احاطه کرده و همینطور در گرداگرد آن تالار هایی با سقف هایی به شکل استوانه قرار داشته است. تالاری به شکل مستطیل که چندین ستون دارد در قسمت شرقی کاخ قرار گرفته که سقف آن با طاق های آجری پوشیده شده است.
با ورود به درگاهی که در بخش غربی تالار وجود داشته به اتاق گنبددار بزرگی می رسیم که در پشت تالار ساخته شده است. اتاق های مستطیلی شکل دیگری در قسمت شمالی و جنوبی این اتاق ساخته شده که از طریق اتاق غربی راهیابی به آنها امکان پذیر است. در پشت اتاق گنبددار ، حیاطی با مساحت تقریبی 730 متر و مربعی شکل احداث شده که دارای رواق ستون داری بوده است. پیرامون حیاط نیز چندین اتاق قرار دارند.
حیاط اصلی عمارت به دو حیاط دیگر منتهی می شود و سپس به وسیله ی دالانی بسیار طولانی به هشت حیاط دیگر می رسد.
دالان هایی که به عنوان پی برای تختگاه ساخته شده بود دیده می شوند. تختگاه محل قرارگیری کاخ شاهنشاهی بوده است.
ایوانی که در بخش غربی حیاط مشاهده می شود به وسیله ی درگاهی به حیاط کاخ متصل است که این یکی از ظرافت های بی نظیر معماری در دوران ساسانیان است. این حیاط ها معمولا در سرتاسر آنها چندین اتاق و اصطبل قرار گرفته و در قسمت شمالی ایوان، خانه هایی وجود دارند که با هم به صورت یک مجموعه در آمده اند.
در قسمت شرقی کاخ یک مهتابی و ایوان بزرگی قرار داشته که این معماری در تشابه با کاخ داریوش هخامنشی در تخت جمشید است.
در بین عمارت ها و بناهای ساسانیان، عمارت خسرو به جهت داشتن حیاط های متعدد و مساحت زیادی که دارد جامع تر است.
ابن رسته در سده سوم هجری ، حمدالله مستوفی، مورخانی چون مقدسی، استخری و ابن حوقل از این عمارت نام برده اند.
یاقوت حموی می گوید «از عجایب عالم محسوب می شد»
همینطور مرحوم سعید نفیسی در کتاب تاریخ تمدن ایران ساسانی در مورد قصر شیرین می گوید : در روزگار عضدالدوله دیلمی یعنی اواسط قرن چهارم هجری قمری ، قصر شیرین کاملا ویران نشده بود و در کتیبه ی آن قصر ، این بیت خوانده می شد :
هژبرا به کیهان انوشه بدی جهان را به دیدار توشه بدی
«پوپ» می گوید: «این کاخ که گمان می رود خسرو پرویز برای همسر مسیحی اش ساخته، اینک تقریباً به کلی خراب است»
کریستین سن در مورد عمارت خسرو می گوید : در آنجا قلعه مربعی است موسوم به قلعه خسروی که چند برج دارد و خندقی آن را احاطه کرده است و پلی طاق دار بر آن خندق زده اند. در زمین مسطحی که قلعه خسروی بر آن مشرف است، باغ وسیعی که دیوارهایش در حال شتر گلو محسوب می شد، با کاخ مجللی که امروز «حاجی قلعه سی» می خوانند و عمارتی عظیم که چوارقاپو (چهار دروازه) می نامند و ظاهرا آتشگاه بوده وجود داشته است.))
«ژان دمرگان»، فرانسوی نیز چنین نگاشته است: « این بنا مشتمل بر یک محوطه وسیع درختکاری شده با دو قصر و یک قلعه استحکاماتی در وسط شهر است.
عمارت خسرو با عظمت در سال 628 میلادی به دست هرقل امپراطور روم تخریب گردید و امروزه به ویرانه ای تبدیل شده که تنها میتوان بخش هایی از آن را که در گذر تاریخ پر تلاطم ایران به جای مانده مشاهده نمود و شکوه و عظمت آن را در روزگاران خود به تصور نشست.
خانم «ادیت پرادا» درباره کاخ خسرو می نویسد: «کاخ عمارت خسرو در قصر شیرین، مجموعه ی عظیم و گسترش یافته ای است که شامل یک تالار ورودی ایوان شکل، یک تالار گنبد دار چهار گوشه، اتاق های کناری، حیاط ها و همچنین اتاق های مسکونی دور تا دور آن که از زمان خسرو دوم ساخته شده است. این بنا 250 متر طول و 190 متر عرض داشته و بر یک تپه مصنوعی به بلندی هشت متر بنا شده که در برابر آن یک راه باریک آب حدود 500 متر جریان داشته است».
در منابع شرقی نیز نویسندگان عرب به شرح این مکان دیدنی و همینطور وجود جانوران کمیاب آن پرداخته اند. این بنا تنها 10 سال بعد از مرگ خسرو پرویز پا برجاماند زیرا با حمله اعراب به ایران حکومت پادشاهی ساسانیان از هم فروپاشید و به قصر شیرین اهمیتی داده نمی شد. یکی دیگر از علت های ویران شدن این بنا عجله ی خسرو پرویز در احداث این بنا بود که این باعث شد استحکام کافی نداشته باشد.
علی رغم اینکه امروزه این عمارت زیبا و باشکوه تخریب شده و تنها ویرانه هایی از آن در قسمت های طاق تالار و ستون های بزرگ در پشت سکو و بخش هایی از دیوار که ارتفاع آن به 6/5 متر می رسد باقی مانده، هنوز به عنوان جاذبه ی مهم تاریخی شهرستان قصرشیرین و استان کرمانشاه است.
در تاریخ 24 شهریور 1310 خورشیدی ، عمارت خسرو با شماره ثبت 32 جز آثار ملی ایران ثبت شده است.
چهارشنبه 01 دی 1400
دوشنبه 11 مرداد 1400
چهارشنبه 26 خرداد 1400
چهارشنبه 15 اردیبهشت 1400
سه شنبه 17 فروردین 1400
یکشنبه 17 اسفند 1399
یکشنبه 19 بهمن 1399
یکشنبه 21 دی 1399
یکشنبه 09 آذر 1399
دوشنبه 29 اردیبهشت 1399
فقط محض اطلاع این عمارت که معروفه به عمارت خسرو، پادگان نظامی و اسلحه خانه و محل پرورش سربازان اون زمان بوده و عین همین عمارت که فاصله زیادی از اینجا هم نداره و متاسفانه الان توی خاک عراقه و بهش حوش کوری میگن محل پرورش اسب برای سپاه خسرو پرویز بوده و شاید عمارت خسرو دلیل نام گذاری شهر قصر شیرین نباشه، دلیل نامگذاری شهر قصر شیرین ساختمانی است که در وسط شهر قرار داره و بهش بان قلامیگن و قصر باشکوه و بزرگی بوده که فصل زمستان مورد استفاده شیرین همسر خسرو پرویز قرار میگرفته و دور تا دور این قصر در اون زمان باغ و بستان بوده و انواع حیوانات هم در این باغها وجود داشته، متاسفانه قصر اصلی شیرین نمیدانم چطور نامی ازش برده نمیشه و مورد توجه گردشگران قرار نمیگیره