یکی از قدیمی ترین مناطق حفاظت شده جهان که در 200 سال قبل به پارک تبدیل شده و قدمت آن به دوره ی قاجار می رسد، پارک ملی سرخه حصار است. این پارک یکی از مکان های تفریحی مردم پایتخت در زمان های گذشته و اکنون بوده است. در سال 1133 در دوره ی قاجار، بعد از انتخاب شهر تهران به عنوان پایتخت، این پارک به نام قرق به عنوان شکارگاه سلطنتی مورد استفاده قرار گرفت.
این پارک و پارک ملی خجیر که اکوسیستمی یکسان دارند، جزو مناطق قدیمی حفاظت شده در ایران و جهان هستند؛ اما پارک سرخه حصار به شهر تهران نزدیک تر است و طبیعت زیبا و تنوع زیستی آن و تاثیر در کاهش آلودگی هوای تهران موجب افزایش جاذبه های گردشگری این منطقه شده است.
در سال 1359 بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اداره ی این پارک با تصویب شورای انقلاب به سازمان حفاظت محیط زیست محول شد و به نقل از وزیر وقت هوشنگ ضیایی، این پارک با شماره 91 در تاریخ 21 شهریور 1361 توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست با تعیین محدودیت هایی به عنوان پارک ملی مشخص شد. این پارک به دلیل امکانات مختلفی که دارد، مکان مناسبی برای تفریح مردم تهران است.
پارک سرخه حصار با وسعت بسیار زیاد، در منطقه ی13 در شرق تهران واقع در منطقه ی حفاظت شده جاجرود قرار دارد و راه های ارتباطی آن شامل جاده خجیر منشعب شده از دو راهی زرشکی در فاصله ی 14 کیلومتری خجیر و جاده قصر فیروزه است. رودخانه جاجرود در مجاورت این پارک قرار دارد. رود جاجرود بعد از گذشت از سد لتیان و جاری شدن در این منطقه به شهرک پارچین می رسد و از آن جا خارج می شود.
پارک سرخه حصار از نظر آب و هوایی در منطقه ی نیمه خشک واقع شده و درجه حرارت شب و روز با هم اختلاف فاحشی دارند. به طور میانگین درجه حرارت سالیانه که برای این پارک محاسبه شده 9/18 درجه سانتی گراد است. چشمه های فصلی و دائمی، چشمه ها، قنات ها و چاه ها و دو رود جاجرود و دماوند منابع مهم تامین آب این منطقه هستند. چشمه های موجود در پارک جنگلی شامل بیدک، چاتال، رزک، دره شریف، شش گوش، چشمه سوخته و انجیرک است. پرباران ترین ناحیه ی پارک ارتفاعات کنار دره بیدکو سه پایه و ناحیه کم بارش آن در اطراف قصر فیروزه است.
حداقل و حداکثر متوسط بارندگی سالیانه این پارک به ترتیب 275 و 450 میلی متر است. بارش های پارک ملی سرخه حصار از جریانهای مدیترانهای و غربی ناشی می شود که از اوایل پاییز تا اواسط بهار، در حدود 8 ماه، این ناحیه را تحت بارش های خود قرار می دهند.
قله اراکوه با ارتفاع 2649 متر بلدترین ناحیه ی این منطقه و دشت سنگ تراشان با ارتفاع 1100 متر پست ترین ناحیه این منطقه است. تخت تالق، کوه سه پایه، کل خانی، سیاه غار، شش گوش،همروک و کوه بیدک از کوه های مهم این پارک هستند.
این پارک از جنوب به ناحیه گرمسیری ورامین و از شمال به ارتفاعات البرز مرکزی نزدیک است و همچنین بلندی ها و پستی های آن، موجب تشکیل پوشش گیاهی متفاوتی شده است. پوشش گیاهی ناحیه ی گرمسیری تاغ، گز، خارشتر، گون و اسپند است و پوشش گیاهی کوهپایه، گونههای بالشتکی مانند گون، کلاه حسن، چوبک و درمنه و همینطور گیاهان دارویی مانند بومادران، کاکوتی، آویشن، پونه کوهی و قدومه است. همچنین درختان و درختچه هایی مثل گوجه وحشی، زالزالک،سرو کوهی دارد. اما به طور کلی در تمام مناطق پارک پوشش گیاهی درمنه است.
اکوسیستم های کمیاب و با ارزش دشتی، استپی، کوهستانی، بیشهای، در پارک ملی سرخهحصار موجب شده که این پارک الگوی مناسبی برای شرایط اقلیمی بومشناختی تهران باشد. اکوسیستم کم نظیر پارک ملی سرخه حصار از منظر بومشناختی، زیبایی شناختی، اقتصادی، اجتماعی، تفریحی و آموزشی بسیار مورد توجه گردشگران است و مکان مناسبی برای اقداماتی نظیر اردوهای تحقیقاتی _ تفریحی دانش آموزان، دانشجویان و ورزش دوچرخه سواری است.
گیاهان مختلفی در این پارک روییده اند که با مطالعه ی توپوگرافی و ویژگی های فیزیکی زمین در این ناحیه مشخص می شوند. تا امروز در این پارک، رویش 32 واحد گیاهی گوناگون به صورت مصنوعی، طبیعی و نیمه طبیعی و 52 خانواده و 260 نوع گیاه تحت 3 حالت فورب، چوبی و گراس مشخص شده اند. این گیاهان و درخت ها شامل انواع درختچهها، علفها، درختان، گلسنگها و گرامینهها هستند و حتی برخی از این گیاهان کمیاب و نادر ارزش دارویی، صنعتی، اکولوژیکی و حفاظتی دارند.
گونه های گیاهی ای که در پارک ملی سرخه حصار و پارک ملی خجیر در حال نابودی و انقراض هستند شامل نخود وحشی، جو دو سر، گون (کتیرا)، عدس وحشی، یونجه، نخود، گل کتانی، ماش و فستوک می شوند. برخی از گیاهان موجود در پارک سرخه حصار که جنبه ی دارویی دارند عبارت اند از خاکشیر، بابونه، بارهنگ، سنبل الطیب، بومادران، سیرک، آویشن، کاکوتی، سیر، آب تره، سماق، والک، زرشک، شیرین بیان. به علت وجود پناهگاه زیاد، پوشش گیاهی، منابع آب کافی این مجموعه و پارک خنجیر محل مناسبی برای زیست حیوانات و جانوران مختلف است. حیواناتی که این مکان ها را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کرده اند عبارت اند از خرگوش، بز، کل، میش البرز مرکزی، گراز، کفتار، روباه قرمز، آهو، شغال،گورکن، گربه وحشی، تشی، قوچ و پلنگ. یکی از گونه های جانوری که به طور عمده در تمام منطقه زندگی می کند بزمجه و بعد از آن لاکپشت مهمیزدار غربی است. این لاک پشت در طبقهبندی IUCN به عنوان گونه ی آسیبپذیر شناخته می شود. گونه های مهم دیگری همچون افعی شاخدار، بزمجه دشتی و افعی البرزی در منطقه وجود دارند که در لیست IUCN تحتعنوان گونههای در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند. این پارک همواره پذیرای گونه های مهاجر پرندگان و محلی برای زندگی آن ها بوده است زیرا دارای استپ، رودخانه، کشتزار، دارستان، کوهستان،باغات مناسبی است.
پارکهای ملی سرخهحصار و خجیر و منطقه حفاظت شده جاجرود دارای 115 گونه جانوری هستند که اینها 22/6 درصد از پرندگان موجود در ایران را تشکیل می دهند. پرندگانی از قبیل بوتیمار، حواصیل خاکستری، اگرت بزرگ، آبیا، خوتکا، سرسبز، عقاب ماهیگیر، اردک نوک پهن، اردک اردهای، فیلوش، کورکور، طرلان، قرقی، عقاب طلایی،سارگپه، عقاب شاهی، کرکس،دلیجه، دال سیاه، بالابان، شاهین، بحری، آبچلیک وحواصیل شب، در سرخهحصار زیست می کنند. قورباغه معمولی، مارشتری، کور مار دوسر، مارپلنگی، ماردستی، مارآتشی، شترمار، مار آبی، یله مار، سوسن مار، تیرمار، افعی شاخدار ایرانی، افعی کوفی، وزغ سبز و مار کرمی از دوزیستان و خزندگانی هستند که در این پارک وجود دارند. از گونه های در معرض انقراض و حفاظت شده می توان به آهو، قوچ وحشی، پازن و پلنگ اشاره کرد. که تعداد آن ها به شرح زیر است: در سال 1356 تعداد 32 قلاده پلنگ و 18000 راس میش و قوچ در این منطقه وجود داشته که این تعداد در سال 1380 به 2 قلاده پلنگ و 2765 قوچ و میش رسیده است. پازن و بز نیز در سال 1356 به تعداد 3000 در منطقه وجود داشته که در سرشماری سال 1380 به 372 رسیده است. آهوهایی که در اینجا زیست می کردند، در همان سال 450 راس بوده که متاسفانه در سال 1380 به 35 راس کاهش یافته است.
تخریب هایی که از اجرای پروژه خط لوله انتقال مواد نفتی و همینطور تخریب های مربوط به احداث راههای دسترسی متعدد، احداث اتوبان شهید شوشتری (محور کمکی بسیج)، تصرف پادگانها و ساخت میادین تیراندازی و برگزاری مانورهای غیرمجاز در این منطقه، حفر چاههای غیرمجاز در منطقه، ساخت و سازهای غیر قانونی اعضای تعاونی مسکن جهاد کشاورزی به نام شهرک زیتون، شکار غیرمجاز، ورود غیرمجاز افراد به داخل پارک ملی و پیادهروی در منطقه که به خاطر نبود محدوده ی مشخص و تابلوهای هشداردهنده در انتهای جنگل سرخهحصار انجام می شود، ایجاد آتشسوزی در مناطق دست نخورده، ورود دام ها و کوچ عشایر در فصل کوچ، تخلیه زباله در اطراف منطقه از عوامل تهدیدکننده ی این پارک هستند.
پارک جنگلی سرخه حصار در شرق استان تهران، در نزدیکی منطقه جاجرود قرار دارد.
چهارشنبه 27 مهر 1401
چهارشنبه 24 آذر 1400
دوشنبه 11 مرداد 1400
سه شنبه 25 خرداد 1400
سه شنبه 17 فروردین 1400
یکشنبه 17 اسفند 1399
یکشنبه 19 بهمن 1399
یکشنبه 21 دی 1399
شنبه 08 آذر 1399
دوشنبه 13 مرداد 1399
دوشنبه 13 مرداد 1399
سه شنبه 30 اردیبهشت 1399
حالا نمیدونم مونده یا نه یه بنه کوچیکترم نزدیکش بود.