استان سیستان و بلوچستان با وجود اینکه استانی محروم است و اغلب نادیده گرفته می شود، اما دارای بناهای تاریخی و جذابیت های دیدنی بسیار زیادی است. از جاذبه های گردشگری این استان می توان به کوه قدیمی خواجه، دهانه غلامان، قلعه سه کوهه و دیگر مکان های تاریخی و طبیعی دیگری که بسیار منحصر به فرد و دیدنی است. یکی از این جذابیت های دیدنی شهر سوخته در زابل می باشد که مهمترین جاذبه تاریخی استان سیستان و بلوچستان است.
در حدود 3200 سال قبل از میلاد، همزمان با دوران تمدن جیرفت و عصر برنز، این شهر یکی از پیشرفته ترین شهرهای ایران بوده که در حدود 280 هکتار مساحت داشته است. این شهر 5000 ساله در فاصله 56 کیلومتری زابل قرار دارد و بین دریاچه هامون و رود هیرمند خودنمایی می کند و در زمان گذشته مملو از درختان بید مجنون، افرا و سپید بوده است و علت شکل گیری این تمدن وجود آب های هامون و رودخانه های دیگر بوده است. اما امروزه این درختان از بین رفته اند و فقط درختان گز در این ناحیه دیده می شود. در این شهر که به شهر سوخته معروف است، علاوه بر سکونت افراد برای زندگی، بخشی نیز به عنوان قبرستان، قسمتی برای تولید ابزارآلات صنعتی و بخشی هم برای قرار دادن بناها و تندیس های یادگاری استفاده شده است. قابل توجه است که ابزار و اشیای کشف شده در شهر سوخته زابل، آنقدر پیشرفته هستند که صدها سال بعد انسان توانسته آن را بسازد.
شهر سوخته در زمان خودش بهترین صنعت نساجی را دارا بوده و 12 نوع پارچه در این شهر بافته شده است که این پارچه ها برتن اجساد دیده شده است. از صنعت های دیگری که در شهر سوخته دیده شده شامل سنگ تراشی و جواهرسازی است. اکثر این یافته ها در زمان کشف قبرهای مردگان پیدا شده است.
سیستم آبرسانی و فاضلاب شهری در شهر سوخته با استفاده از ابزار سفالی انجام شده که بسیار منظم و مدیریت شده بوده است. سامانه آبرسانی شهر سوخته جزو پیشرفته ترین فاضلاب های شهری به حساب می آمد که در نوع خود بسیار بی نظیر و منحصر به فرد است.
یکی از نکات جالبی که در شهر سوخته به چشم می خورد یافتن ابزارهایی برای بازی مانند تخته نرد به همراه تاس های سنگی و جالب تر از آن یافتن چشم مصنوعی است، که البته این چشم با چشم مصنوعی ای که امروزه استفاده می شود، متفاوت است. باستان شناسان در زمان بررسی قبرها، در قبری با شماره 6705 جسد زنی را پیدا کردند که در چشم چپش از چشم مصنوعی استفاده کرده بود. چشم مصنوعی زن از نوعی چربی حیوانی ساخته شده بود که مویرگ های آن نیز توسط سیم های باریک طلایی روی آن قرار گرفته بود.
باستان شناسان با توجه به آثار سوخته و خاکسترهای موجود در شهر به این موضوع پی بردند که چند هزار سال قبل از میلاد، این شهر در آتش سوخته و به همین علت، نام شهر سوخته را به آن نسبت داده اند. برای اولین بار کلن بیت یکی از ماموران نظامی بریتانی نام شهر سوخته را بر این مکان گذاشت. البته باستان شناسان ایتالیایی نظر متفاوتی در رابطه با نام گذاری این شهر دارند. آنها در سال 1357 به این شهر آمدند و 11 سال به بررسی شهر مشغول بودند. این باستان شناسان علت اصلی اینکه شهر از سکنه خالی است را وجود آب و باد می دانند، زیرا حمله ها و تجاوزاتی که از سوی قوم های مختلف صورت گرفته به دو صورت موجب تخریب این شهر شده است. یکی اینکه مسیر رود هیرمند تغییر کرده و آب موجب تخریب بیشتر شهر شده، و اینکه وجود کوره ها و ابزارآلات صنعتی که منبع درآمد اصلی مردم شهر سوخته بوده توسط دشمنان تخریب شده و باعث آتش سوزی های گسترده در سطح شهر شده است. خاکسترهای دیده شده در شهر مربوط به کوره های صنعتی مورد استفاده مردم بوده است.
شهر سوخته در سال 1385 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و در سال 1393 نیز در میراث جهانی یونسکو نیز به عنوان هفدمین اثر تاریخی ایران ثبت شده است.
برای رفتن به شهر سوخته به استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران سفر کرده و در جنوب زابل بعد از گذر از رامشار به این شهر می رسیم.
دوشنبه 09 مهر 1403
پنج شنبه 07 دی 1402
سه شنبه 26 مهر 1401
چهارشنبه 24 آذر 1400
یکشنبه 21 شهریور 1400
مردم این شهر در پنج هزار سال پیش صنایع زیادی داشتند مثل صنعت نساجی، سنگ تراشی، جواهر سازی و صنایع دیگر و این شهر از شهرای پیشرفته جهان محسوب میشده.
یکشنبه 10 مرداد 1400
سه شنبه 25 خرداد 1400
دوشنبه 13 اردیبهشت 1400
سه شنبه 17 فروردین 1400
یکشنبه 17 اسفند 1399
یکشنبه 19 بهمن 1399
یکشنبه 21 دی 1399
شنبه 08 آذر 1399
یکشنبه 12 مرداد 1399
یکشنبه 28 اردیبهشت 1399