پرستشگاه ها در ایران باستان یکی از با ارزش ترین مکان ها بوده است. یکی از این معابد تاریخی بنام معبد داشکسن در شهر باستانی سلطانیه زنجان و نزدیک روستای ویر قرار دارد. این بنا در میان کوه های سلطانیه زنجان حفاری شده است.
قدمت این معبد به دوره حکومت ایلخانیان باز میگردد. البته برخی از باستان شناسان قدمت معبد داش کسن را به قبل از اسلام میدانند و میگویند بنای اصلی، پرستشگاه مهرپرستان بوده است که از آن اثری باقی نمانده و بعدها نقوش اژدها به شکل برجسته در زمان ایلخانی در این بنا حجاری و اضافه شده است. همه این بررسی ها بیانگر تاثیر فرهنگ شرق یعنی چین و مغولستان در دوره ایلخانی بر فرهنگ ایرانیان باستان میباشد.
ساخت این معبد بعد از مرگ ارغونشاه مغول و به دستور خواهر سلطان محمد یعنی الجای خاتون شروع شد. از آثاری که به جا مانده احتمال داده میشود که ایلخانان مغول بعد از گرایش به دین اسلام روند تکمیل ساخت بنا را متوقف کردند.
مساحت معبد داش کسن حدودا 50 متر مربع در 100 متر مربع و به شکل مستطیل میباشد که بخشی از آن در تپه ای حفاری شده است. از محوطه معبد، دشت سلطانیه به راحتی دیده میشود. ساخت این بنا در این نقطه از زمین نشان میدهد که سازندگان آن از علم معدن شناسی و زمین شناسی بهره مند بوده اند.
این بنا از چند ایوان، یک محوطه باستانی و سه طاق با تزیینات زیبا تشکیل شده است. طاق ها در کوه به شکل زیبایی حفاری شده اند که یکی از با ارزش ترین تزیینات صخره ای در طول تاریخ معماری ایرانی به شمار میرود.
در دو طرف معبد داش کسن چند محراب که مربوط به معماری اسلامی است و 2 نقش اژدها به طور قرینه حک شده است. نقش برجسته اژدها مهم ترین اثر در معبد محسوب میگردد. به خاطر همین دو نقش بزرگ اژدها میباشد که این اثر تاریخی در میان گردشگران بنام معبد اژدها معروف شده است. نقش اژدها در هیچ بنای دیگری در ایران مشاهده نشده است و شاید نمونه آن را فقط در کشور چین یا هندوستان بتوانید ببینید.
به دلیل اینکه توجهی به نگهداری معبد نشده، آسیب های زیادی به این بنا وارد گردیده به طوریکه سنگ های بزرگی در گوشه و کنار محوطه به صورت پراکنده مشاهده میشود.
در حال حاضر سنگ هایی که نقش اژدها برروی آن حک شده است، در مکعب های شیشه ای نگه داری میشوند تا در حین بازدید عموم، آسیبی به آنها وارد نگردد. اژدها که یک موجود افسانه ای است در فرهنگ چینی نماد برکت و قدرت محسوب میشود و چون حاکمان به قدرت علاقه مند بودند از نقش اژدها در این بنای تاریخی استفاده شده است، البته نقش این موجود افسانه ای در ایران فقط در این بنا مشاهده میشود چون ایرانیان باوری بر این نماد نداشتند.
ابعاد هر 2 نقش برجسته اژدها 5 در یک نیم متر مربع است که بزرگترین نقش برجسته معبد به شمار میروند. علاوه بر نقش اژدها، طاقچه، مقرنس کاری و نقوش اسلیمی به شکل های متنوع و ظریفانه در تزیینات معبد به چشم میخورد. مهم ترین اصول معماری در ساخت معبد تقارن بوده است که به راحتی آن را در طول معبد مشاهده میکنید.
تمامی تزیینات و آنچه که در این محوطه باستانی میبینید، دست به دست داده اند تا از ترکیب هنر و معماری بی نظیر ایرانی با هنر مغول، پرستشگاه بی نظیر و سنگی داش کسن را به وجود آوردند تا میراث آیندگان شود، بنای شگفت انگیزی که وقتی در آن قدم میگذارید گویی وارد کشور چین شده اید.
سنگ تراشیده شده در زبان ترکی داش کسن معنی میشود و علت نامگذاری معبد میتواند برگرفته از آن باشد. برخی این منطقه را شیرین و فرهاد مینامند، به این خاطر که در افسانه های ایرانی، فرهاد را سنگ شکن میشناسند و تراش بر روی این سنگ ها به زیبایی نقش بسته است.
برای رسیدن به معبد داش کسن بهتر است از یک راهنمای محلی کمک بگیرید و از قبل مواد خوراکی و ضروری را تهیه و با خود به همراه ببرید چون در آنجا امکاناتی وجود ندارد.
معبد داش کسن در 15 کیلومتری ورستای ویر قرار دارد و مسیر آن خاکی و هموار است.
معبد اژدها به مکان های تاریخی و طبیعی دیگری در استان زنجان نزدیک است از جمله دشت سلطانیه، آرامگاه چلبی اوغلو، گنبد سلطانیه و آرامگاه ملاحسن کاشی که پیشنهاد میکنیم در سفرتان به استان زنجان از آنها نیز بازدید کنید.
بهترین فصل برای بازدید سفر به شهر زنجان بهار و تابستان است چون سایر ایام سال بسیار سرد است.
سه شنبه 07 آذر 1402
دوشنبه 25 مهر 1401
دوشنبه 22 آذر 1400
چهارشنبه 17 شهریور 1400
یکشنبه 10 مرداد 1400
دوشنبه 24 خرداد 1400
دوشنبه 13 اردیبهشت 1400
دوشنبه 16 فروردین 1400
یکشنبه 17 اسفند 1399
شنبه 18 بهمن 1399
سه شنبه 18 آذر 1399
در روستایی ویر زنجان آثار باستانی قابل توجهی دارد.