اجاره ویلا و سوئیت - آپارتمان

علاقه‌مندان به خانه‌های قدیمی و معماری اصیل ایرانی میتوانند به محله امامزاده یحیی تهران در منطقه 12 بروند و گوشه ای از تهران قدیم را ببینند.

سرای کاظمی یا عمارت کاظمی یا موزه کاظمی که امروزه به نام خانه موزه تهران قدیم شناخته می شود یکی از خانه‌های قدیمی شهر تهران به شمار می رود که در محله ای به نام چاله میدان قدیم در جوار امام زاده یحیی، در خیابان 15 خرداد، کوچه ابوالقاسم شیرازی قرار گرفته است.

محله قدیمی چاله میدان معماری خاص و با ارزشی دارد که شامل راسته بازار، بافت مسکونی، فضاهای شهری عمومی و خصوصی و همچنین گذرهای ارتباطی است. بخش عمده ای از ساکنان محله امام زاده یحیی به علت تخریب‌هایی که از ساخت و سازهای جدید در این منطقه انجام گرفته به مکان های دیگری از شهر مهاجرت کرده اند و مردمی با فرهنگ های مختلف در این منطقه ساکن شده اند.

عمارت کاظمی در کنار ساختمان های دیگر مانند نگینی درخشان قرار گرفته و عمری بیش از 100 سال دارد، با توجه به اینکه این ملک از دیگر ساختمان های کناری خود جدا شده، با مساحت تقریبی 2033 متر مربع همچنان باقی است. 1215 متر مربع از این وسعت را فضای باز و 650 متر مربع از آن شامل زیر بنا و عیان می باشد.

خانه کاظمی در سال 1386، به دستور و سفارش معاونت فنی عمرانی منطقه 12 مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

این عمارت امروزه به محلی دائمی برای مردم شناسی تبدیل شده و شهرداری منطقه 12 به وسیله ابزارهایی مانند عروسک، ماکت آداب و رسوم مردم تهران و مشاغل مختلف آن ها را در طی گذشت 150 سال در معرض نمایش قرار داده است.

در اصل تاریخچه ساخت این بنا به فردی به نام میرزا سید کاظم فرزند سید میرزا هدایت الله تفرشی تعلق دارد. وی در سال 1226 قمری در ابتدای حکومت محمد شاه قاجار به خدمات دولتی وارد شد و در دوره ناصرالدین شاه سِمَت میرزای اصطبل شاهی را عهده دار بود.

ناصرالدین شاه قاجار در سال 1283 قمری به خراسان سفر کرد و در این سفر میرزا سید کاظم همراه شاه بود، در میان مسیر او به سِمَت مستوفی گری اصطبل منصوب شد. او از سال 1299 هجری قمری تا سال 1308 که فوت شد مسئول اصطبل ایلخی چیان، خاصه، کالسکه خانه و کلیه دواب دیوانی زین خانه بود.

مرحوم میرزا سید کاظم در  سال های پایانی خود لقب وزیر دواب را داشت. کاظمی‌های مقیم تهران و تفرش مرکزی منتسب به او می باشند. از سید کاظم تفرشی به جز این خانه، مدرسه و مسجدی زیبا واقع در خیابان ری، نبش کوچه باغ پسته‌بک باقی مانده است.

مدرسه و مسجدی که از او یادگار مانده در رعایت تناسبات معماری بی مانند هستند. این دو بنا به نام واقف و بنیانگذار آن ها مسجد و مدرسه کاظمیه نام گذاری شده اند.

با مشاهده نقشه مربوط به سال 1275 هجری قمری مشخص می شود که در نزدیک این خانه، در سمت شرقی آن و در قسمت غربی تکیه عباسقلی، تکیه ای به نام پهلوان شریف قرار داشته و از شمال این محله گذری به طرف دروازه دولاب (حد شرقی حصار صفوی) قرار داشته است.

بنای کاظمی الهام گرفته از طرح های مرسوم معماری خانه‌های ایرانی و متناسب با شأن صاحب خانه ساخته شده است. طرح این ساختمان اواخر زمان قاجار شکل گرفته و در زمان پهلوی اول کامل گردیده است. این ساختمان مانند خانه‌های قدیمی ایرانی شامل فضاهای مانند اندورنی، بیرونی، مطبخ، آب انبار و اصطبل است. با مشاهدات انجام شده مشخص شده که این خانه قسمتی از یک مجموعه کامل تر میباشد که بخشی از اجزا آن جدا شده اند.

از قسمت اصلی خانه کاظمی بخش شاه نشین آن است که یک طبقه رو و یک طبقه زیر دارد. بنای کنونی دو حیاط دارد. یک حیاط در قسمت جنوبی غربی و در بخش بیرونی واقع شده و یک حیاط شمالی که در بخش اندرونی قرار دارد. بخش اصلی این ساختمان به اندازه 5/1 متر از کف حیاط آن بالاتر می باشد و در قسمت زیرین آن نیز زیر زمین خانه تعبیه شده است. زیرزمین نیز همچون بخش های دیگر دارای آجرکاری های نفیس و خوش نقش و نگار و دارای طاق کلیل است. در ساختمان اصلی خانه کاظمی دو تالار در بخش مرکزی قرار گرفته اند. در دو طرف تالارها، بخش هایی به نام گوشواره‌ قرار دارند و راهرو‌ها نیز در طرفین این گوشواره‌‌ها ساخته شده اند. اتاق‌‌هایی در دو طرف حیاط شکل گرفته و گوشواره ای با دیوار باربر و پوششی از تیرپوش با سقفی تخت قرار گرفته است. تالارهای خانه به وسیله خرپاهای چوبی که شیروانی کاهگلی سطح نمای آن را پوشانده است شکل گرفته اند. سطح نمای بیرونی این تالارها از آجر کاری های ساده تشکیل شده و در محل رخ بام موتیوهای گچ بری با تزئین گل درشت روی آن نمایان است. باقی سطوح نمای حیاط‌‌ تلفیقی از اندود گچ و آجر می باشند. در بخش داخلی اتاق‌های خانه قسمت هایی همچون بخاری ها و تالار گچ بری دارند اما باقی سطوح ساده هستند.

زیباترین بخش خانه کاظمی ارسی‌‌های زیبا در دو طرف تالارها می باشند که با داشتن آلت چینی‌‌های پرنقش و نگار و مفصل به وسیله شیشه‌های رنگی در سطوح خارجی تزیین شده اند. در فضای داخلی این بخش لندن کاری یا همان نقاشی پشت شیشه انجام گرفته که بسیار زیباست و به این ترتیب پارتیشن‌‌های منقوش مجللی ساخته شده است. به طور کلی تزیینات بیرونی، بادگیرها، پنجره‌های ارسی و نمای زیبای آجری از مشخصه های منحصر به فرد معماری این ساختمان زیبا است.

از نکات با اهمیت در این خانه وجود رختشویخانه می باشد که ساخت آن در زمان های گذشته بی سابقه بوده زیرا مردم به محل رود‌ها و چشمه‌ها میرفتند تا لباس‌های خود را بشویند.

در مجاورت خانه موزه‌ کاظمی، موزه ا‌ی کوچکتر قرار دارد که اسباب بازی‌های قدیمی را به نمایش گذاشته است. برای مثال اسکوتر که وسیله بازی کودکان امروزی است در این موزه از جنس چوب به نام تیزرو دیده میشود.

در موزه کاظمی تحولات پوشش برهه‌ تاریخی قاجار و پهلوی نشان داده شده به این صورت که هم لباس سنتی زمان قاجار و هم تحول لباس‌های سنتی به لباس فرنگی همچون کت و شلوار و کروات و کلاه پهلوی را به نشان گذاشته است.

این اثر ماندگار در تاریخ سوم بهمن ماه سال 1379 با شماره 3030 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسیر دسترسی به خانه تاریخی کاظمی

برای رفتن به این موزه کاظمی می توانید به وسیله مترو خط یک در ایستگاه پانزده خرداد پیاده شده و با کمی پیاده روی قبل از رسیدن به بیمارستان بازرگانان وارد کوچه امامزاده یحیی و کوچه ابوالقاسم شیرازی شده و به محل خانه کاظمی برسید.

مترو بهارستان نیز در نزدیکی این موزه قرار دارد که با طی کردن 10 دقیقه پیاده روی میتوانید از موزه بازدید کنید.

به وسیله اتوبوس هم می توانید به ایستگاه میدان بهارستان رفته و از آنجا به وسیله تاکسی مسیر را تا چهارراه سیروس پیش بگیرید.

توجه داشته باشید که محله‌ امامزاده یحیی، در محدوده‌ طرح ترافیک قرار دارد و با خودروی شخصی، یا با استفاده از طرح میتوانید عازم این منطقه شوید یا روز‌های تعطیل را برای بازدید از خانه کاظمی انتخاب کنید.

بازدید از خانه کاظمی

ساعت بازدید از این خانه از 9 صبح تا 3 عصر است.

همچنین میتوانید در نزدیکی این خانه تاریخی از حمام نواب، خانه دبیرالملک، خانه فخرالملوک، خانه مهرانگیز کامبیز از نوادگان قاجار که فیلم معروف پدرسالار در آن ساخته شده، بازار تهران و خانه موزه مدرس دیدن کنید.