یکی از مناطق ییلاقی سرسبز و خوش آب و هوای تهران، روستای امامه شمیران است. این ییلاق دارای رودخانه ای خروشان، جاذبه های تاریخی و باغات میوه فراوانی است که آن را در میان مناطق گردشگری اطراف تهران جذاب تر ساخته است. از ویژگی های روستای امامه، معماری سنتی آن است؛ با وجود اینکه در طی گذشت زمان ساختمان های روستا تغییرات چشمگیری داشته اما همچنان می توان خانه هایی با معماری قدیمی در آن یافت.
امامه با پتانسیل های فراوانی که از جنبه توریستی و گردشگری دارد برای گروههایی مانند کوهنوردان، خانواده، طبیعت گردان حرفه ای و نیمه حرفه ای، مناسب است. اما برای معلولان جسمی و افراد مسن مخصوصا در فصل زمستان نامناسب می باشد.
این منطقه خوش آب و هوا از بزرگ ترین روستاهای بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات است و در دامنه های جنوبی البرز مرکزی و در انتهای پیچ و خم های بخش رودبار قصران قرار گرفته است. امامه از دو قسمت امامه پایین و امامه بالا تشکیل شده و بیشترین محبوبیت را به خاطر قلعه باستانی مازیار دارد. این قلعه در بالاترین بخش امامه قرار گرفته است.
با وارد شدن به روستا درختان سیب سرخ و گردو اولین منظره ای است که هر گردشگری را مجذوب خود می سازد. این باغات تا اوایل پاییز میهمان روستا هستند. در روستای امامه رودخانه و چشمه های جاری فراوانی وجود دارد که مایه برکت برای روستا و قسمت اعظم مناطق پیرامون می باشد.
نامگذاری روستای امامه
در کتاب یاقوت حموی نام این روستا انبامه گفته شده که این نام از ریشه پهلوی گرفته شده و به معنای محل مرتفع و بامگاه میباشد.
در کتابی نوشته ابوالقاسم تفضلی به نام از فروغالسلطنه تا انیسالدوله، اصل نام این روستا را انبانه عنوان کرده که به معنی محلی برای انبار کردن گندم است. چون تا 50 سال گذشته شغل بیشتر اهالی کشاورزی و کشت جو و گندم بوده است.
روستای امامه محبوب ناصرالدین شاه
پادشاهان قاجار برای شکار و استراحت اغلب به روستاهای ییلاقی حوالی تهران میرفتند. ناصرالدین شاه نیز از این قاعده مستثنی نبود. روزی که وی برای شکار به این روستا می رود، با دیدن دختری 16 ساله به نام فاطمه که به شبانی مشغول بود دل از دست میدهد و به گفت و گو با او می پردازد. ناصرالدین شاه از طرز صحبت فاطمه و شیرین زبانی او لذت می برد و تصمیم می گیرد تا با او ازدواج کند. فاطمه به دربار شاهی راه می یابد و تحصیلات خود را ادامه میدهد. فاطمه به جای سوگلی پیشین شاه وارد قصر میشود و شاه به او لقب انیس الدوله می دهد. انیس الدوله بعدها قلیان های حرمسرا را میشکند و شاه را مجبور میکند تا از فتوای میرزای شیرازی درمورد منع تنباکو پیروی کند. او اولین زن دربار شاه بود که سفری به روسیه داشت اما به علت عدم تفاهم فرهنگی با اروپاییان به سرعت به تهران برگشت. وفاداری او به شاه به حدی بود که حتی بعد از کشته شدن ناصرالدین شاه تا فرارسیدن مرگش عزادار او بود.
با ازدواج ناصر الدین شاه و انیس الدوله، شاه امکانات معتددی برای روستای امامه فراهم کرد. چند سال بعد با اجباری شدن نام خانوادگی برای همه مردم، شاه نام خانوادگی انیسی را برای بیشتر خانواده های روستا انتخاب کرد؛ امروزه قوم انیسی در روستای امامه زندگی می کند.
تفریحات و جذابیت های روستای امامه
کوهنوردی
قرار گرفتن این روستا در ارتفاعات شمال شرقی استان تهران و دسترسی برای صعود به قله های مهر چال، همهن و پیرزن کلوم یا کلون موجب شده که به محلی مناسب برای کوهنوردان تبدیل شود. کوهنوردان برای صعود به قله همهن باید مسیر امامه به راحت آباد را در پیش بگیرند و در منطقه ای باغ تنگه متوقف شود و از سمت شمال و شمال شرقی کوه صعود را شروع کنند. کوهنوردان برای صعود به قله های پیرزن کلون و مهر چال بهتر است از راهنماهای محلی کمک بگیرند.
پیاده روی در کوچه باغ های امامه
باغ های میوه موجود در روستا، از آرامش بخش ترین و جذابترین زیبایی های این مکان است. روستای امامه موقعیت جغرافیایی ویژه ای داشته و بیش از سی هکتار باغ گردو، گلابی، سیب، هلو و آلبالو را در خود جای داده که هرکدام در فصل مناسب زیبایی های روستا را دوچندان می سازند. علت سرسبزی باغات روستا و پر بار بودن آنها وجود چشمه های نزدیک روستا همانند پیر حمزه میباشد که آب آنها تا پای درختان روستا میرود؛ همچنین قنات ها دیگر منبع آبرسانی به باغات امامه هستند. زیبایی های کوچه های امامه بی انتها هستند و در هر فصلی جذابیت های خاص خود را دارند. با گشت و گذار در کوچه های روستا از مجاورت رودخانه با برکت روستا که سر چشمه آن از قله مهر چال است عبور کرده و به پایین دست ورجین و روستای کلوگان که مسیر پیاده روی امامه است بروید. این مسیر معروف امامه را به روستای کلوگان متصل می سازد.
پیاده روی در این مسیر برای افرادی که اهل پیمایش های سبک یا طبیعت گردی هستند بسیار جالب توجه است. بدون اغراق اکثر علاقهمندان به طبیعت، این روستا را به خاطر پیمایش در این مسیر زیبا انتخاب میکنند. برای قرار گرفتن در مسیر امامه کلوگان، باید به میدان امامه بالا رفته و از سمت راست میدان به کوچه ای به نام هشت متری میانا وارد شده و به دره کلوگان بروید. سپس با 1 ساعت و نیم پیاده روی به روستای کُلوگان و 5 ساعت پیاده روی نسبتا سنگین به آبشار کلوگان می رسید. در ابتدای این مسیر با دیدن کوچه باغ های میوه امامه پایین شگفت زده خواهید شد. با وارد شدن به مسیر دره بهتر است که از مسیر مالرو گذر کرده و در جهت رودخانه به طرف پایین حرکت کنید. امکان دارد در این پیمایش به قسمت هایی ناهموار و سختی برسید که گذر از آن ها سخت است، پس بهتر است از مسیر رودخانه منحرف نشده و در جهت آن ادامه مسیر را پیمایش کنید. با دیدن یک فرعی که در سمت راست قرار گرفته مسیری به طول پانصد متر را بپیمایید تا به آبشار سی متری کلوگان برسید.
از نکات مهمی که باید در این پیمایش 10 کیلومتری رعایت کنید:
- آب آشامیدنی به اندازه کافی در پیمایش این مسیر به همراه خود بیاورید زیرا در طول مسیر هیچ چشمه آبی برای رفع تشنگی وجود ندارد.
- وسعت زیاد روستای امامه ممکن است باعث انحراف از مسیر و گم شدن گردشگران شود، بنابراین در صورتی که اولین بار به این روستا می روید حتما از یک راهنمای محلی کمک بگیرید.
- کوهپیمایی و پیمایش این مسیر تقریبا نیمه سنگین میباشد بنابراین قبل از حرکت قدرت بدنی و توانایی های خود را بسنجید.
- هم چنین در نظر بگیرید که مسیر فاقد آنتندهی موبایل است.
اماکن مذهبی روستای امامه
در این روستا دو امامزاده به نام نور و شاهزاده حسین وجود دارد که بر طبق اسناد و روایات از نوادگان امام هفتم شیعیان هستند. سال ها قبل در حیاط امام زاده نور کتیبه ای قرار داشت که به خاطر عدم محافظت کافی از آن سرقت شد. برای زیارت امامزاده نور به جاده امامه پایین رفته و در طی پیمایش میتوانید از ان دیدن کنید. با فاصله کمی از امامزداه نور، سروی دیده میشود که طبق گفته های روستاییان قدمتی 400 ساله دارد.
بر اساس شجره نامه موجود، امام زاده شاه حسین از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است و ساخت آرامگاه آن به دوره ایلخانی میرسد. ناگفته نماند که این موارد تنها براساس داستان و روایت میباشد. آرامگاه امامزاده شاهزاده حسین سقف شیروانی ساده و ضریح کوچک چوبی دارد و در بافت قدیمی روستا واقع شده است. این امامزاده در زمان قاجار توسط انیس الدوله مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. کتیبه موجود در سردر ورودی آرامگاه، سال 1328 شمسی را برای بازسازی بنا اعلام می کند.
قلعه مازیار با قدمت هزار سال
قلعه امامه یا قلعه مازیار با نام دیگر قلعه سنگی تقریبا قدمتی به اندازه 1200 سال داشته و سال ها قبل به آن عمامه قلعه قرب الری گفته میشد. برطبق داستانها این قلعه به شیوه ساخت قلعه های نظامی حسن صباح، در زمان آل زیار توسط مردآویج بنا شده است. قلعه مازیار وسعتی به اندازه 900 متر مربع دارد و ارتفاع آن تقریبا 2450 متر است. قلعه امامه در زمان های قدیم دو بخش جنوبی یا شاه نشین و شمالی یا عامه نشین داشته که دسترسی به آن سخت و دشوار و تنها از قسمت شمالی آن ممکن بوده است. قلعه مازیار در گذشته به عنوان تبعیدگاه مبارزان اهالی مازندران نیز مورد استفاده بوده است.
دسترسی سخت به این قلعه و قرار گرفتن آن در مکانی با ارتفاع زیاد، به علت ایجاد موقعیتی مهم و استراتژیک با هدف محافظت از افراد داخل قلعه بوده است. از باقی مانده های قلعه مازیار میتوان به قسمت هایی همچون باروها، اتاق ها، حصار دفاعی، قنات، غار، شاه نشین و ارگ اشاره کرد. در پیرامون قلعه سفال هایی یافت شده که مربوط به اوایل دوره اسلامی میباشد. بنای قلعه از ملات و گچ و ساروج و مصالح رایج در قلعه های آن زمان، ساخته شده است. قلعه تاریخی امامه در مورخ دهم مهرماه سال 1380 شمسی به شماره ثبت 3972 در لیست آثار ملی ایران جای گرفت.
برای رسیدن به قلعه مازیار به طرف روستای امامه بالا حرکت کرده و از خیابان 25 متری مهرچال به طرف روستای راحت آباد حرکت کنید. در این مسیر پس از طی یک کیلومتر به منطقه باغ تنگه خواهید رسید. با رسیدن به این منطقه خودرو خود را پارک کرده و مسیر را ادامه دهید. رودخانه ای در سمت چپ باغ تنگه دیده میشود که با پیمایش 500 متر از آن به محل اتصال دو دره خواهید رسید و قلعه بر بلندای دره ها واقع شده است. از دوراهی، مسیر پاکوب به طرف قلعه حدود 30 دقیقه پیاده روی می طلبد.
در صورتی که تمایل به پیمایش مسیر سخت این مکان را ندارید میتوانید در طول مسیر به کنار قلعه چشمه امبیشه رفته از صدای آب جاری آب انبار آن لذت برده و از دور به تماشای قلعه بنشینید.
منطقه باغ تنگه
از جذابیت های روستای امامه منطقه باغ تنگه میباشد. باغ تنگه در قسمت شمالی روستا واقع شده و در مسیر رسیدن به قلعه مازیار و قله ها آن را خواهید دید. منطقه باغ تنگه به علت داشتن رودخانه خروشان و پر آب امامه و درختان انبوه در میان گردشگران بسیار پرطرفدار است.
کتیبه تاریخی و چشمه پیر حمزه
از دیدنی های تاریخی این روستا کتیبه پیرحمزه میباشد. چشمه پیرحمزه نیز واقع در ارتفاعات مهر چال آب شرب روستا را تامین میکند و میان مردم امامه دارای تقدس و احترام ویژه ای است. برای رفتن به محل چشمه، از جاده امامه بالا مسیر را پیش گرفته و زمانی که به به پل باغ تنگه رسیدید به طرف چپ بروید. این مسیر نسبتا دشوار است و با طی دو الی سه ساعت پیاده روی از قسمت پایین ارتفاعات به محل چشمه میرسید.
اهالی روستای امامه
مردم این روستا در زمان های گذشته به شغل کشاورزی و دامداری مشغول بودند و بانوان روستا نانی به نام توتک که تهیه شده از شیر و آرد است تهیه می ساختند و جهت ماندگاری بیشتر نان آن را به صورت خشک عرضه میکردند. درآمد بیشتر مردم روستا از فروش محصولات لبنی به مردم منطقه تجریش و نیز فروش لباس هایی از جنس پشم گوسفندان به روستاهای اطراف، و نیز فروش گندم به شهر و آوردن زغال به جای آن بوده است. امروزه نیز پیشه اصلی مردم امامه باغداری، کشاورزی و به مقدار کم دامپروری میباشد.
زبان آنها طبری و فارسی و همانند دیگر مردم روستاهای پیرامون منطقه رودبار قصران بیشتر زبان طبری است و در طی سالیان اخیر به علت مهاجرت و آمد و رفت گردشگران زبان طبری تقریبا فراموش شده است.
معماری قدیمی روستا
با ویلا سازی هایی که در این روستا انجام شده بافت قدیم معماری آن تا حدودی از بین رفته اما چند خانه اشرافی از زمان قدیم باقی مانده است. این خانه ها دارای هشتی، سقف چوبی مسطح و کلون های مردانه و زنانه روی درها میباشند و در صورتی که در کوچه باغهای روستا قدم بزنید تونل های بزرگی و کوچکی را میبنید که در مورد آنها دو روایت مختلف است. برخی عقیده دارند که این تونل ها، روستای امامه را از زیر زمین به مسیر قلعه مازیار و قله ها متصل میساخته و برخی بر این باورند که تونل های موجود به عنوان انبارهای کوچک مواد خوراکی مردم روستا و دام های آنها مورد استفاده بوده است.
تاریخچه روستای امامه
تاریخچه این روستا از مطالعه تاریخ زمان حمله اعراب به ایران مشخص میشود. امامه در زمان آغاز اسلام و حتی قبل از آن جز ولایت ری بوده و در زمان های گوناگون تحت حاکمیت مازندران و طبرستان مخصوصا رویان، نور و منطقه رستمدار بوده است. حکومت های آل بادوسپان، آل باوند، سادات بنی کیای ملاطی، اسماعیلیان و سادات مرعشی کنترل منطقه امامه را داشتند. این روستا در ایران جزو مناطقی است که در مقابل یورش اعراب مقاومت بالایی داشته و دین خود را به اسلام تغییر نداده و تا مدت زیادی زرتشتی بوده اند. با وارد شدن اسلام به این روستا و مهاجرت سادات علوی اهالی روستا به مذهب شیعه گرویدند و شخصی به نام حسن بن زید به عنوان داعی کبیر و اولین داعی علوی طبرستان در تغییر دین مردم امامه نقش بسزایی داشته است.
سقوط آخرین حاکم رستمدار، بادوسپان توسط شاه عباس صفوی حکومت منطقه رودبار قصران و لواسانات به مرکزیت امامه به ملک سلطان حسین امامه ای لواسانی واگذار شد. بعضی منابع زمان فتحعلی شاه قاجار را به عنوان تحت مالکیت بودن این روستا به شعاع السلطنه و بعد از فوت او به پسرش میدانند.
در زمان صفویه با حمله افغان ها در بخش های مختلف ایران و روستای امامه، این روستا تسلیم افغان ها نشد اما پس از گذشت زمانی با وارد شدن مردی به روستا و اظهار فقر و بیچارگی از مردم درخواست میکند که برای نجات جان فرزندان و همسرش اجازه ورود به امامه را به او بدهند و اهالی نیز قبول میکنند. این مرد حقه باز با چند مرد افغان که جامه زنان را به تن کرده بودند به روستا وارد میشوند و گندم های مردم را می سوزانند. در این زمان اهالی امامه برای نجات همسران و دخترانشان آن ها را به غاری برده اما افغان ها با آتش زدن غار زنان را مجبور میکنند که از غار خارج شوند. زنان مقاومت کرده و در غار جان خود را از دست میدهند.
معرفی روستای امامه در کتاب ها
کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران درمورد امامه چنین گفته: امامه سردسیر در کوهستان، جز بخش افجه شهرستان تهران و دهستان لواسان کوچک است که در 10 کیلومتری شمال باختر گلندوک و 5 کیلومتری خاور راه شوسه شمشک قرار گرفته. سکنه روستا 2320، و شیعه هستند و به زبان فارسی سخن میگویند. این روستا دارای رود محلی و چشمهسار است. شغل مردم تولید و کشت غلات، میوه جات، بنشن، لبنیات، گلهداری و زراعت است. روستای امامه دارای دبستان و راه مالرو است. این روستا به علت راه سخت و موقعیت استواری که از قدیم دارد به عنوان پناهگاهی امن در مرکز قصران است و جایگاه رئیس قصران تاریخی یا معرب کوهسران و امراء آن سامان میباشد. در روستای امامه یک قلعهای تاریخی دیده میشود که توسط مرداویج زیاری یا مازیار ساخته شده و از باروها، برج و بدنه آن باقی مانده هایی دیده میشود.
یاقوت حموی جغرافیدان قدیم و مورخ درمورد روستای امامه این چنین میگوید:
«انبامة قلعة قرب الری» یعنی انبامه (امامه) قلعهای نزدیک ری است.
مسیر رسیدن به روستای امامه
برای رفتن به این روستا از بزرگراه شهید بابایی شرق به میدان قائم یا لشگرک رفته و به جاده فشم وارد شوید. با 15 کیلومتر رانندگی تابلوی روستای امامه نمایان میشود. با طی 7 کیلومتر رانندگی به محل روستا خواهید رسید. پیش از ورود به امامه سه راهی دیده میشود که مسیر مستقیم آن به مرکز روستا، میدان امامه و خیابان گلزار میرسد و مسیر چپ نیز، مسیر راحت آباد و خیابان 25 متری مهرچال و مسیر باغ تنگه میباشد.
همچنین به وسیله تاکسی می توانید در فلکه چهارم تهرانپارس از تاکسی هایی که مقصدشان ابتدای جاده امامه و میدان فشم است استفاده کرده و از میدان فشم نیز تا امامه دربست بگیرید.
در صورتی که قصد بازدید از روستای امامه پایین را دارید میتوانید در فاصله 2 کیلومتری روستای امامه بالا وارد جاده فرعی که در سمت راست واقع شده شوید و با مشاهده دو تابلو آستانه مبارکه امامزاده نور و منطقه حفاظت شده ورجین مطمئن شوید که این جاده به امامه پایین منتهی میشود.
نکاتی در سفر به امامه
جاده رسیدن به امامه پایین حدود 7 کیلومتر مسیر کوهستانی و پیچ در پیچ میباشد پس در صورتی که در زمستان راهی منطقه میشوید نکات ایمنی را رعایت کنید.
روزهای تعطیل مخصوصا جمعه جاده فشم شاهد ترافیک سنگینی است. پس در سه راهی ابتدای روستا به طرف راحت آباد رفته و از لواسانات به میدان قائم بروید که جاده ای با طول 25 کیلومتر میباشد.
زمان مناسب برای سفر روستای امامه
روستای امامه در همه فصل ها جذابیت های خاصی دارد و بسته به سلیقه هر گردشگر زیبایی های فراوانی را تقدیم آنها میکند.
در فصل بهار شکوفه های رنگین و چشمه های پرآب روستا، در فصل تابستان تفریح در خنکای ییلاق امامه و فصل پاییز با تماشای قاب نقاشی بسیار جذاب با برگ های نارنجی و زرد و قرمز و فصل زمستان محیطی زیبا و جذاب برای برف بازی است.
اقامت در امامه
در روستای امامه میتوانید از خانه های اجاره ای استفاده کرده و یا در نزدیکی روستا از هتل استفاده کنید. در صورتی که امکانات کوهنوردی و کمپ زدن دارید، دامنه کوه های شرقی و شمال شرقی روستا یا همان دشت مهرچال که رودخانه ای جاری نیز در این منطقه وجود دارد را برای چادر زدن استفاده کنید. همچنین میتوانید اجاره ویلا در فشم را از سایت ویلاجار انتخاب کنید.
جاذبه های نزدیک روستای امامه
روستای کلوگان در فاصله 16 کیلومتری، روستای ایگل در فاصله 17 کیلومتری، پیست اسکی دیزین در 38 کیلومتری امامه، میگون در 14 کیلومتری و آهار در 17 کیلومتری امامه از زیبایی های اطراف روستا هستند.
شنبه 07 مهر 1403
امامه بالا 🤗🤗
چهارشنبه 20 مهر 1401
شنبه 20 آذر 1400
شنبه 29 آبان 1400
شنبه 09 مرداد 1400
یکشنبه 23 خرداد 1400
شنبه 18 اردیبهشت 1400