اجاره ویلا و سوئیت - آپارتمان

یزد - میبد  
چهارشنبه 19 خرداد 1400

شهر میبد در شمال استان یزد و در فاصله شصت کیلومتری از آن واقع شده و دارای پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی است که وجود چندین آثار تاریخی ارزشمند مانند نارین قلعه، آب انبار و کاروانسرای شاه عباسی گواهی بر این ادعاست. با بررسی بافت تاریخی و بناهای متعدد و مطالعه اسناد تاریخی متوجه میشویم که قدمت شهر میبد مربوط به دوران کهن تاریخ ایران است و برای علاقه‌مندان به تاریخ نمونه ای بی نظیر از شهرهای باستانی میباشد. یکی از بناهای تاریخی این شهر چاپارخانه نام دارد.

در زمان های گذشته چاپارخانه‌ها نقش مهمی در زندگی مردم ایفا می کردند و در بین راه ها ساخته میشدند. در مکان چاپارخانه چند پیک و اسب تازه نفس نگهداری می شدند تا به وسیله آن ها امانت و نامه ها مبادله و سریع ارسال شود. سابقه ساخت چاپارخانه در ایران به چند قرن قبل از اسلام بازمی گردد. برخی از کارشناسان پیشینه ساخت چاپارخانه را به زمان هخامنشیان نسبت میدهند و این شیوه به اصطلاح شیوه اکسپرس به عنوان قدیمی‌ ترین روش پست در جهان محسوب میشود، پس میتوان گفت که ایرانیان مخترع پست هستند.

قدمت چاپارخانه میبد یا موزه پست میبد مربوط به زمان قاجار است و به عنوان یکی از با ارزش ترین بناهای تاریخی میبد شناخته میشود. این بنا همانند چاپارخانه های مرسوم به عنوان یک استراحتگاه بین راهی جهت استراحت چاپارهای دولتی و از مراکز چاپاری قدیم یا همان پست امروزی مورد استفاده بوده است.

مجموعه چاپارخانه میبد در مجاورت کاروانسرای میبد و در راه باستانی ری-کرمان توسط میرزا محمد علی یزدی و به دستور امیرکبیر بنا شد و از نادرترین چاپارخانه‎های ایران و دنیاست.

در مورد چاپارخانه مورخان نظریه های بسیاری داشته اند. به طور مثال:

 گِزِنُفون، فیلسوف نامدار یونانی بر این عقیده است که چاپارخانه‌ توسط کوروش کبیر احداث شده و میگوید:

چاپارخانه‌ها برای تعیین مسافت نیز مورد استفاده هستند و قدرت اسب ها را نیز بدین وسیله میتوان تخمین زد. قطعا هیچ کس نمی‌تواند سرعت چاپارها را داشته باشد و همانند آنها حرکت کند. در زمان حکومت اشکانیان و ساسانیان و سپس اسلام، چاپارخانه‌ها مکانی مهم برای دستگاه‌های دولتی بودند و چاپارها به جز انجام وظیفه اصلی که ارسال نامه ها و امانات بود، به عنوان افراد امین و مورد اعتماد حکومت به شمار میرفتند و به جهت سفر به نقاط مختلف خبرها را از شهرها به مرکز حکومت منتقل میکردند. در زمان قاجار رهگذران، زائران و مسافران برای اقامت موقت چاپارخانه‌ها را انتخاب میکردند زیرا فضای چاپارخانه و اتاق های آن از اتاق های کاروانسرا تمیزتر بود. چاپارخانه میبد نیز از این قاعده مستثنی نبود. چاپارهای چاپارخانه میبد در قبال دریافت وجه از مسافران بین راهی علاوه بر اسکان، آنها را به مقصد مورد نظرشان می ‌رساندند.

هرودت تاریخ نگار یونانی نیز اینگونه نقل کرده است:

اسب‌های تندرو و تازه نفس در خانه ها آماده میشدند و چابک سوارها یا همان چاپارها نامه های دولتی را از مرکز به نزدیک‌ترین چاپارخانه انتقال میدادند. چاپاری که در چاپارخانه بعدی آماده بود نامه ها را دریافت میکرد و سریع حرکت میکرد تا امانت را به چاپارخانه بعدی ببرد و به چاپار بعدی بدهد. به همین ترتیب روز و شب چاپارها در حرکت بودند و نامه های مهم مرکز حکومت را به شهرها و استان های مختلف می‌رساندند. سرعت حرکت چاپارها به قدری است که نمی‌توان موجودی سریعتر از آن ها را تصور کرد.

معماری چاپارخانه میبد

برای ساخت اغلب چاپارخانه‌‎ها از گل و خشت استفاده شده و امروزه تعداد اندکی از این مکان های با ارزش باقی است. خوشبختانه چاپارخانه میبد با ظاهری نسبتا سالم جز این تعداد کم است. ساختمان چاپارخانه‌ به صورت دژ و قلعه ساخته ‌شده تا از اموال داخلی آن محفاظت شود. در این بنا دیوارهای بلند، برج‌ ها و روزنه‌ های مخصوص تیراندازی و دیده بانی با همین هدف ایجاد شده است. امنیت بالای چاپارخانه میبد که به وسیله چندین محافظ تامین میشد از ویژگی های بارز و مهم آن است. ساختمان‌ چاپارخانه میبد همانند بسیاری از ساختمان های موجود در بخش فلات مرکزی کشور ایران، یک حیاط مرکزی دارد و دارای چندین آخور است که گرداگرد حیاط قرار گرفته و چند اصطبل در سه سوی پشت آخورها تعبیه شده تا در فصول سرد زمستان و پاییز و شب های سرد کویر اسب ها و سایر چهارپایان در آن نگهداری شوند.

مجموعه موزه پست میبد شامل محوطه ای روباز به همراه دو محوطه سرپوشیده و همچنین اتاقی مخصوص رئیس چاپارخانه می‌ باشد. این چاپارخانه در کل شش اتاق دارد که عبارت اند از اتاق تلگرام و تلفنچی که در زمان پهلوی نیز این اتاق مورد استفاده بود، اتاق کشیک، آسایشگاه، اتاق تعمیرات، اتاق تیمار اسب، اتاق مسئول چاپارخانه و بخشی به عنوان محل نگهداری اشیاء موزه پست.

میان قسمت ورودی ساختمان و حیاط آن چند اتاق جهت اسکان موقت مسافران ساخته شده که پلان و تقسیم بندی فضای آنها شبیه کاروانسراهاست. مجموعه چاپارخانه میبد یزد علاوه بر ‌اینکه مکان مناسبی برای استراحت چاپارها محسوب میشد، طراحی فضای داخلی ساختمان آن به گونه ای است که از آنها در برابر شرایط نامساعد جوی و آب و هوایی محافظت کرده است به این صورت که در قسمت داخلی چاپارخانه یک فضای محیط زیستی اقلیمی مستقل و کوچکی قرار دارد که در برابر باد و طوفان و تغییرات دمایی بسیار زیاد مقاوم است. در بخش هایی مانند پشت بام، سردر ورودی و پای دیوارهای داخلی حیاط آجرهایی به عنوان تزئینات ساده چاپارخانه تعبیه شده و نمای آجری کنگره‌ های قسمت بالای حصار چاپارخانه نیز بخش دیگری از زیبایی های این سازه میباشد.

در اواخر زمان قاجار همزمان با ورود اتومبیل به ایران و تشکیل سیستم های جدید پستی چاپارخانه‌ سنتی میبد عملا کاربرد خود را از دست داد و تنها به عنوان موزه مورد استفاده است. امروزه در موزه پست زمان قاجار ماکت‌ های جالبی از چاپارهای قدیمی به همراه المان هایی از اسب نگهداری میشود. همچنین وسایل و ابزار قدیمی پست مانند تمبرها، تصاویر تاریخی و اسناد مربوط به پست از دیگر اشیا جالب توجه در این مکان هستند. بخش هایی از چاپارخانه میبد دچار آسیب دیدگی شد که با همت انجمن یادگارهای فرهنگی میبد و با کمک میراث فرهنگی استان یزد در طی زمان 10 سال مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت تا علاقه‌مندان به آثار تاریخی از این مجموعه چشم نواز بی نصیب نمانند. بنای چاپارخانه میبد اکنون به صورت امانی به اداره کل پست استان یزد واگذار شد.

اهمیت چاپارخانه میبد به قدری بود که سازمان میراث فرهنگی اقدام به ثبت آن گرفت. موزه پست میبد در مورخ 19 مرداد ماه سال 1379 هجری شمسی با شماره ثبت 2767 به‌ عنوان یکی از آثار ارزشمند ملی ایران به ثبت رسید.

زمان بازدید از چاپارخانه میبد

در تمام ایام سال باز است و در طول هفته تعطیلی ندارد.

اقامت در میبد

در شهر میبد هتل هایی مانند هتل کریاس و هتل بهجت خدمات مناسبی به مسافران این خطه کویری ارائه میدهند؛ اما در صورتی که علاقه‌مند به اقامت در فضایی سنتی هستید به شما پیشنهاد میکنیم در سایت ویلاجار اقامتگاه بومگردی در میبد را انتخاب کرده و از چند روز قبل نسبت به رزرو اقدام کنید.

مسیر دسترسی به موزه پست میبد

به استان یزد و شهر میبد رفته و از آنجا وارد بلوار قاضی میرحسین شوید. به کمک تابلوهای راهنما مسیر کاروانسرای شاه عباسی را پیدا کرده و جنب کاروانسرا میتوانید از این مجموعه تاریخی دیدن کنید.

دیدگاه کاربران


علی دهقان
علی دهقان
سه شنبه 19 مهر 1401
چند دفعه رفتم چون بسته بود متاسفانه نتونستم بازدید کنم
علیرضا
علیرضا
چهارشنبه 17 آذر 1400
میبد شهر تاریخی در استان یزده که در آن یه استراحتگاه بین راهی برای استراحت چاپارهای دولتی وجود داره که این چاپارخانه در دوره قاجار ساخته شده
akbary.jl
akbary.jl
چهارشنبه 06 مرداد 1400
این بنا مربوط به دوران قاجار است و به دستور امیرکبیر ساخته شده است و حال تبدیل به موزه پست شده و ماکت های پستچیان قدیمی و اسب در آن نگهداری میشه.
hamid_reza_2506
hamid_reza_2506
یکشنبه 23 خرداد 1400
کاش بازدیدهایی که از این چاپارخانه شده فایده ای هم داشت. قسمت هایی از این بنا دچار آسیب هایی شده و امیدوارم سازمان میراث فرهنگی فکری کنه. این چاپارخانه حتی به ثبت ملی هم رسیده.
farzan
farzan
چهارشنبه 19 خرداد 1400
این بنا در کنار شاه‌راه قدیمی ری کرمان قرار داره و به همین خاطر اهمیت بسیار زیادی داره. این چاپارخانه تا زمان پهلوی مورد استفاده بوده.