یکی از اثرهای اعجاب برانگیز و قدیمی در ایران که در شهر لار واقع شده است، مسجد چهار برکه نام دارد.
این مسجد قدیمی، اولین مسجد در ایران است که هنرمندانه بر روی آب انبار بزرگی ساخته شده و در کنار بازار قدیمی قیصیریه قرار دارد.
پلان مسجد چهار برکه کاملا مشابه بازار قیصریه و به صورت صلیبی است. این مسجد دارای 2 کتیبه است که در یکی از آنها سال 1307 هجری قمری را به عنوان اولین مرمت و در دیگری سال 1015 هجری قمری را برای تغییر کاربری آن نشان میدهد.
این بنا در قدیم، آب انبار کاسبان بازار بوده و از 350 سال قبل به مسجد تغییر کاربری داشته است و همچنان مردم از آب آن استفاده میکنند.
4 آب انبار به صورت صلیبی و به شکل صندوقچه ای و مستطیلی و یک آب انبار دایره ای در مرکز قرار دارد که با هر بارندگی سطح آب بالا میاید و فقط از یک ضلع با 38 پله دسترسی به آب مهیا میشود.
معماری مسجد روی آب
مساحت بنای مسجد 81 متر مربع است و به خاطر وجود پنجره های مشبک در هر 4 طرف، در تابستان گرم جنوب، هوای داخل مسجد خنک و مطبوع است. طاق های دو لنگه ای هفت و پنج به شکل دالان برای سقف مسجد به کار رفته است که در مرکز به هم نزدیک شده اند و مربع وسط که 2 طبقه است را ایجاد کرده اند.
طراحی سقف اول به این صورت است که پایین تر از سقف چهارسوی ساخته شده تا هوای خنک و مرطوب از پنجره ها وارد شبستان شود. در سقف طبقه دوم طاق هشتی اجرا شده و چهار طرف آن به 4 دالان برکه متصل است و 4 طرف دیگر در میان دالان دیگر قرار دارد.
آب انبار قرینه بازار قیصریه و در ضلع شرقی بازار قرار گرفته و گنبد نیز در وسط سقف جانمایی شده است.
به دلیل قرار گیری مسجد روی آب انباری به نام چهار برکه، این نام برای مسجد نیز انتخاب شده است. البته این مسجد را بنام های رجب علی موحدی و حاج رجبعلی نیز میشناسند.
مهندسی و طراحی این بنا بسیار هوشمندانه است و احتمال ریزش سقف خیلی کم است و جای نگرانی برای عابدین و گردشگران باقی نمیگذارد.
مسجد چهاربرکه لار در تاریخ 19 مرداد 1384 هجری شمسی با شماره 12703 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
جالب است بدانید کشورهایی همچون مالزی، مراکش، عربستان، امارات و حتی ایتالیا از دهه 1990 برای ساخت مساجد روی آب با هم رقابت کرده اند تا بتوانند صنعت گردشگری و جذب توریست را در کشورهایشان افزایش بدهند اما با چهاربرکه نتوانسته اند رقابت کنند.
اگر به شهر زیبا و کهن لار سفر کردید از چشیدن طعم لذیذ کباب کنجه لاری غافل نشوید.