کاروانسرای قزلق پیشینه ای مربوط به دوران تاریخی پس از اسلام دارد. کاروانسرای قزلق در سی و پنج کیلومتری جنوب شرقی شهرستان گرگان، در شرق جاده ارتباطی گرگان به شاه کوه، در حد فاصله گچیان و سفالی در کتل قزلق قرار دارد.
کاروانسرای قزلق به عنوان نمونه ای از کاروانسراهای کوهستانی شناخته می شود که در مسیر استرآباد- شاهرود بنا شده است. این کاروانسرا سرپوشیده با پلان مستطیل شکل و با جهت شمالی - جنوبی ساخته شده است. این کاروانسرا دارای دالان و اتاقهای متعدد است و ورودی آن در قسمت شرقی بنا قرار دارد.
با توجه طرح، نقشه و نیز مصالح به کار رفته در این بنا، احتمال می رود که این بنا در دوران صفویه ساخته شده باشد.
منطقه کوهستانی که کاروانسرای قزلق در آن قرار دارد، از سمت شمال به دشت پربار گرمابدشت و روستای توسکستان، از طرف جنوب به روستای قدیمی سر علی آباد و چهار باغ و از شرق و غرب به دامنه های سرسبز و خرم به جنگل و دره های عمیق منتهی می شود.
یکی از سرچشمه های اصلی رودخانه باغ شاه از قزلق جاری می شود که دارای آب بسیار خنک و گوارایی است و همین امر موجب شده که مناطق اطراف با سرسبزی و طراوت بسیار، مناظر منحصر به فردی را پدید بیاورند.
مسیر دسترسی فعلی گرگان و شاهکوه سفلی و شاهکوه علیا با پیچ و خمهای بسیار که از گردنه قزلق و از ضلع جنوبی و غربی کاروانسرای قزلق عبور می کند، دارای چشم اندازی زیبا و هیجان انگیزی است.
فضای داخلی این کاروانسرا شامل دوازده حجره با سقف کوتاه جناقی می باشد که به صورت قرینه در یک ردیف شش تایی در برابر هم قرار گرفته اند. ورودی بنا در جهت شمالی واقع شده است که دارای طاق هلالی می باشد. حد فاصل هر یک از حجره ها ستون نگه دارنده سقف که تقسیم کننده فضای داخلی این کاروانسرا نیز می باشد، قرار دارد.
نکته جالب در این بنا این است که درون هر یک از حجره ها فضایی به منظور روشن کردن آتش تعبیه شده است تا گرمای فضای داخلی حجره ها را در فصل سرما تامین کند. همچنین روشنایی درون کاروانسرا به وسیله روزنه هایی در قسمت مرکزی گنبدهای سقف این بنا وجود دارد، تامین می شده است.
از ویژگی های بارز کاروانسرا قزلق می توان از نحوه و سبک معماری آن، به کار گیری مصالح سنگ در ساخت و احداث و اجرای سقف، ارتفاع کم سقف ها و حجره ها نام برد. طرز چیدن سنگهای قلوه ای و نحوه بند کشی آنها و حجره های متقارن درون این بنا که هماهنگی بسیاری دارند، از دیگر خصوصیات منحصر به فرد در معماری کاروانسرای قزلق است.
شنبه 02 مرداد 1400
سه شنبه 11 خرداد 1400
دوشنبه 06 اردیبهشت 1400
سه شنبه 12 اسفند 1399
پنج شنبه 04 دی 1399
دوشنبه 19 خرداد 1399