حمام های باستانی کاشان، از جمله بناهای باشکوهی هستند که از دوره حکومت صفویان بر جای مانده اند و همواره مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی بوده اند. این حمام ها با معماری بی نظیر و ویژگی های خاص، از پنج عنصر اصلی شهر (مسجد، بازار، خانه، حمام، آب انبار) به شمار می آیند.
در میان حمام های باستانی و مشهور کاشان می توان به گرمابه های باغ فین، حمام سلطان امیر احمد، حمام گذرنو، حمام عبدالرزاق خان، حمام محتشم و… اشاره کرد که حمام های میرعماد، اردهال و ملاقطب در شمار باستانی ترین حمام ها می باشند.
یکی از این حمام ها، حمام باستانی سلطان امیر احمد است که از بی نظیر ترین حمام های ایران در شهرستان کاشان می باشد.
این حمام با مساحت 1102 متر مربع در محله سلطان امیر احمد در خیابان علوی کاشان واقع شده و از جمله آثاریست که در فهرست میراث کشور به ثبت رسیده است.
نام گذاری این حمام به دلیل مجاورت آن با امامزاده سلطان امیر احمد می باشد. همچنین قدمت حمام نیز با توجه به شواهد یافت شده به دوران سلجوقیان باز می گردد، اما بنای سربینه حمام از دوران قاجار به جا مانده است.
بنای حمام سلطان امیر احمد شامل دو حمام کوچک و بزرگ می باشد که در ایام خاص هفته، مورد استفاده مردم بوده است. یکی از ویژگی های بی نظیر این حمام، آهک بری و گچ بری های آن است و تعداد 17 لایه مرمتی، بیانگر قدمت بناست. از دیگر ویژگی های این بنا، بام زیبای آن می باشد. بام این حمام، از جمله زیباترین بام های کشور است که به شکل گنبدی ساخته شده و بر روی هر گنبد، شیشه های عدسی محدب نصب شده تا علاوه بر تأمین روشنایی حمام، مانع از دید به داخل گردد.
دو قسمت کوچک و بزرگ حمام شامل بخش هایی همچون جلو خان، سردر ورودی، هشتی، راهروهای ارتباطی، سربینه، میان در، گرم خانه، خزینه، صفه شاه نشین، اتاق نظافت، تون، گربه رو (چپیله)، دستک، برف انداز، جام خانه و چاه خانه می باشد. در حمام های باستانی دو فضای اصلی وجود دارد که یکی سربینه و دیگری گرم خانه هستند.
سربینه و یا بینه، فضای اولیه حمام است که در واقع رختکن و جای آماده شدن برای استحمام یا خروج از حمام می باشد. سربینه، مهم ترین و زیبا ترین فضای حمام به شمار می آید، فضایی بزرگ با گنبدی عظیم و حوضی در دل بنا که به زیبایی مزین گشته است. در دور تا دور فضای میانی بینه، سکوهایی برای استراحت افراد در نظر گرفته شده است. برای رسیدن به سکوها می بایست تعدادی پله را بالا رفته و قبل از ورود، پاهای خود را در حوض های روی سکوها می شستند.
زیباترین بخش حمام، کف بینه و غرفه های اطراف آن است که معمولا از سنگ ساخته می شوند. همچنین نورپردازی منظم بینه بر زیبایی این بخش از حمام می افزاید. حوض و فواره آن که در سربینه قرار دارد باعث زیبایی دوچندان فضا می گردند.
لازم است بدانید که حمام ها در گذشته تنها محلی برای استحمام نبوده است بلکه مکانی برای گذراندن اوقات فراغت، گفتگو و تبادل نظر، رفع خستگی، گرد آمدن دوستان و حل و فصل مسایل زندگی بوده، که فضای وسیع سربینه حمام سلطان امیر احمد نیز تاییدی بر این موضوع می باشد.
فضای سربینه به شکل هشت ضلعی ساخته شده و به گچبری های زیبا، سقف رسمی بندی، جاکفشی های سنگی، ستون ها و دیوارهای معرق کاری مزین گشته است.
در سقف سربینه، عبارت شریفه لا اله الا الله در جهت قبله نوشته شده است و در مقابل آن تاریخ 1192 هجری قمری، نشان از مرمت سربینه پس از زلزله معروف کاشان در دوره زندیه می باشد.
گرم خانه حمام که دومین بخش مهم حمام می باشد، محل شستشو و تطهیر است که نسبت به سربینه فضایی ساده تر دارد. خزینه آب گرم و حوض آب سرد و همچنین فضاهایی برای نشستن و استحمام کردن در گوشه های گرم خانه وجود دارد که البته فضاهایی خصوصی تر برای استحمام در مجاورت گرم خانه واقع شده است. ازاره و دیوار گرم خانه تا یک متر کاشی کاری معرق و تا سقف آهک بری با ملات ساروج شده است.
حمام سلطان امیر احمد در فهرست میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است اما در سال 1375 بوسیله شهرداری کاشان خریداری شد و توسط هیأت امنای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی کاشان، مورد بازسازی قرار گرفت. البته از این حمام در مدت کوتاهی به عنوان سفره خانه و قهوه خانه سنتی استفاده گشت اما امروزه به عنوان موزه تحت پوشش سازمان رفاهی و تفریحی شهرداری کاشان اداره می گردد.
برای دسترسی به حمام تاریخی سلطان امیر احمد می بایست به استان اصفهان، شهرستان کاشان، محله سلطان امیر احمد، خیابان علوی سفر کنید.
دوشنبه 24 آبان 1400
چهارشنبه 03 شهریور 1400
چهارشنبه 23 تیر 1400
چهارشنبه 05 خرداد 1400
چهارشنبه 01 اردیبهشت 1400
سه شنبه 26 اسفند 1399
چهارشنبه 06 اسفند 1399
سه شنبه 07 بهمن 1399
یکشنبه 30 آذر 1399
سه شنبه 13 خرداد 1399