معرفی روستای ابیانه
روستای ابیانه (Abyaneh) که در 40 کیلومتری شمال غربی نطنز در استان اصفهان و در دل کوه کرکس قرار دارد، سالانه مورد بازدید بسیاری از گردشگران قرار می گیرد. این روستا با قدمتی چهار هزار ساله که بسیار زیبا و خوش آب و هوا می باشد، از لحاظ تاریخی نیز اهمیت فراوانی دارد و جزو استثنایی ترین روستاهای ایران محسوب می شود.
در دوران حکومت صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز سفر می کردند، بسیاری از درباریان و بزرگان ترجیح می دادند در ابیانه ساکن شوند. ابیانه به سه محله یسمون، پل (به معنای بالا) و هرده (پایین ده) تقسیم می گردد.
وجه تسمیه ابیانه
ابیانه در زبان محلی به ویونا (Viuna) نیز شهرت دارد که وی (Vi) به معنی بید و ویانه به معنای بیدستان می باشد. به این دلیل به آن ویونا یا بیدستان گفته میشد که در گذشته بیدستان (جای انبوه از درخت بید) بوده است و با گذشت زمان به اویانه و سپس به شکل امروزی آن یعنی ابیانه تغییر یافته است.
معماری روستای ابیانه
تمامی خانه های روستایی بر روی دامنه ای در شمال رودخانه برزرود ساخته شده اند. شیوه قرار گرفتن خانه ها در این روستا به صورت پلکانی می باشد، به صورتی که حیاط خانه بالایی، پشت بام مسطح خانه پایینی می باشد و هیچ حصار یا دیواری در گرد آنها وجود ندارد.
در سرشماری سال 1361 تعداد خانه های روستایی ابیانه 500 واحد ثبت شد.
به علت نوع قرار گیری خانه ها، در نظر اول روستا به صورت چند طبقه دیده می شود و حتی ممکن است آن را به صورت چهار طبقه مشاهده کرد. اکثر خانه های ابیانه به شکل مکعب بنا شده اند و درب و پنجره آنها به صورت چهارگوش و از جنس چوب است.
اتاق ها دارای پنجره های چوبی ارسی شکل و دارای ایوان ها و طارمی های چوبی می باشند که مشرف به کوچه های باریک و تنگ روستا هستند و دیدن آنها خالی از لطف نیست. نمای بیرونی خانه های کهن نیز از خاک سرخ معدنی که در همسایگی روستاست، پوشیده شده است.
این شکل از معماری خانه ها که حلزونی شکل نام دارد به دوره های سلجوقیه، صفویه و قاجاریه باز می گردد؛ از این رو حلزونی نام گرفته که کوچه بن بست در آن وجود ندارد.
دامنه تند و شیب دار کوه، خانه و باغ را از شمال به جنوب و بالعکس ارتباط می دهد. کوچه های باریک و کج و معوج روستا که برای شکستن باد به این صورت می باشند و بوی خاکی که در حین قدم زدن در کوچه ها استشمام می کنیم، لذتی وصف ناپذیر در ما بوجود می آورد.
خانه های قدیمی روستا که نمایی سرخ رنگ دارند در دامنه خاکستری کوه، همچون شعله های آتش در میان خاکستر به نظر می رسند. خاک سرخ به کار رفته در نمای خانه ها دارای ویژگی خاصی می باشد که هر چه باران بر آن بریزد، محکم تر و مقاوم تر می گردد. این ویژگی خاک سرخ رنگ به نوعی تداعی گر مردمان مقاوم و صبور ابیانه است که با وجود وقایع طبیعی همچون زلزله و سیل، کماکان معماری باستانی روستا را حفظ کرده اند.
یکی از ویژگی های جالب دیگر این روستا، انبارهای روستائیان می باشد. از آنجایی که در دامنه های شیبدار روستای ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه ها وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده که هر خانواده انبار غار مانندی در تپه های یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد می نماید. این غارها در قلب تپه ها ایجاد شده اند و از بیرون تنها درهای کوتاه آن پیدا می باشد و در آنها دام، آذوقه زمستان و اشیای غیرضروی نگه داری می شود.
ساکنان روستای ابیانه
اهالی ابیانه اغلب به کشاورزی، باغداری و دامداری مشغول هستند و اغلب زنان در امور اقتصادی پا به پای مردان کار می کنند. برای آبیاری زمین های کشاورزی و باغات خود نیز از 7 رشته قنات واقع در روستا استفاده می کنند که محصولات تولیدی آنها شامل گندم، جو، سیب زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو می باشد.
همچنین قالیبافی در ابیانه رواج داشته و نزدیک به 30 کارگاه قالیبافی در روستا فعال می باشد. در زمان های گذشته، گیوه بافی نیز جزو شغل های پر درآمد زنان ابیانه بوده که امروزه خیلی نادیده گرفته شده و کم کم رو به منسوخ شدن است.
در ابیانه به دلیل قرار گرفتن در دل کوهستان و دور بودن از دیگر محله ها، آداب و رسوم قومی و سنتی و همچنین لهجه و گویش محلی حفظ شده است.
از آداب و رسوم مردم ابیانه مراسم جغجغه زنی است که در ماه محرم برگزار می شود.
زبان مردم ابیانه از زبان های ایرانی شمال غربی بوده که در گذر زمان دچار تغییر و تحولات زیادی شده و اکنون فقط تعداد کمی از واژه های اصیل پهلوی در گویش آنان باقی مانده است. آنها زبان فارسی را با لهجه خاص خود صحبت می کنند.
اهالی ابیانه نسبت به لباس محلی خود بسیار حساس بوده و تعصب نشان می دهند به صورتی که مردان هنوز شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه (دوید) و زنان پیراهن بلندی از پارچه های گلدار و رنگارنگ به تن دارند و چارقدهای سفید رنگی با گل ها و نقش های زیبا به سر می کنند.
جاذبه های تاریخی ابیانه
در روستای تاریخی ابیانه علاوه بر معماری و بافت روستا، جاذبه های گردشگری فراوان دیگری دیده می شود که در میان آنها می توان به آتشکده ابیانه، مساجد و قلعه های ابیانه اشاره کرد.
این روستای تاریخی و دیدنی با شماره ثبت 1089 در تاریخ 30 مرداد 1354 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
آتشکده ابیانه، یکی از قدیمی ترین و مهمترین آثار تاریخی ابیانه می باشد. آتشکده ابیانه نمونه ای از مکان های عبادت و معابد زرتشتی است که در مناطق کوهستانی ساخته شده است.
روستای تاریخی ابیانه دارای یازده مسجد است. مسجد جامع روستای ابیانه مسجدی بسیار قدیمی است که قدیمی ترین سازه آن منبر چوبی منبت کاری شده می باشد که در سال 466 هجری قمری ساخته شده است و مهمترین بناهای روستای ابیانه به شمار می رود.
مسجد برزله، مسجد قدیمی دیگر ابیانه است که دارای فضای باز و دلپذیری می باشد. سال 701 هجری قمری بر روی لنگه درب شرقی مسجد حک شده است و نشان میدهد قدمت آن به دوره ایلخانان باز می گردد.
مسجد قدیمی دیگر ابیانه، مسجد حاجتگاه است که در مجاورت صخره ای در کوهستان ساخته شده و تاریخ 952 هجری قمری بر در ورودی شبستان آن دیده می شود.
همچنین در روستای ابیانه دو زیارتگاه به عنوان مرقد شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی دیده می شود که در جنوب روستا واقع شده و به گفته اهالی روستا، فرزندان امام موسی کاظم بوده اند و زیارتگاه دیگر روستا که در جنوب شرق آن و در دره باریکی واقع شده هینزا نام دارد که زمانی پناهگاه بیبی زبیده خاتون فرزند امام موسی کاظم (ع) بوده است. در دل صخره های دره، حفره ای دیده می شود که بنای زیارتگاه در روبروی آن بنا شده است. تو رفتگی دیگری که در این مکان دیده میشود جزو ساختمان امامزاده شده است. طبق گفته اهالی، بیبی زبیده خاتون تحت تعقیب بوده و مردم او را در این مکان پناه می دهند و بعد از آن به روستای هنجن می برند. در روستای هنجن نیز بارگاهی بزرگ برای این بانوی مقدس بنا شده است. در واقع زیارتگاه هینزا در گذرگاه بی بی زبیده خاتون قرار گرفته است.
سه قلعه به نام های هرده، پال همونه، و پاله در ابیانه وجود دارد که به توضیح مختصری از آنها می پردازیم:
قلعه پایین هرده ابیانه که در شمال شرقی روستا قرار دارد و آن نیز در 200 سال پیش بنا شده که تاریخ ساخت آن در کتیبه ای موجود می باشد. اهالی منطقه اعتقاد دارند این قلعه ها مربوط به دوره های یاغی گری آن زمان ها بوده که مردم برای حفظ امنیت خود در مقابل یاغی های محلی، آنها را ساخته و در هنگام خطر و حمله به قلعه پناه می بردند.
قلعه پال همونه یا تخت هامان که در جنوب غربی روستا واقع شده و به محله بالا و یوسمون تعلق دارد. قدمت قلعه به 200 سال پیش باز می گردد که سند ساخت آن نیز موجود است. در این سند سهم افراد در ساخت قلعه ثبت شده است.
پاله دیگر قلعه ابیانه است که در شمال غربی روستا واقع شده و به محله پل تعلق دارد.
از دیگر مکان های گردشگری و دیدنی ابیانه می توان به خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشانی (سر دسته گروه مجاهدین مشروطه در کاشان) اشاره کرد.
بازدید از ابیانه
بهترین زمان رفتن به ابیانه در فصول بهار و تابستان می باشد. بیشترین بازدید از ابیانه در فصل گلاب گیری در اواخر اردیبهشت ماه می باشد که گردگشران و مسافران زیادی از مکان های دیدنی و جاذبه های توریستی و گردشگری استان اصفهان دیدن کرده و روانه ابیانه می شوند. اما در فصل های پاییز و زمستان، ابیانه با طبیعتی زیبا گردشگران را به سوی خود میخواند و زیبایی های خاصی دارد. ابیانه مسیری نسبتا طولانی دارد. علاوه بر این به علت قرار نداشتن بر روی هیچ کدام از راه های اصلی، ماشین خطی یا مینی بوسی در آن مسیر کار نمی کند.
دسترسی به روستای ابیانه
برای دسترسی به روستای تاریخی ابیانه می بایست به استان اصفهان، نطنز سفر کنید و پس از کیلومتر 50 جاده قدیم کاشان ـ نطنز به جاده ای واقع در سمت راست وارد شوید که با طی 20 کیلومتر از این مسیر سرسبز و زیبا به ابیانه می رسید. برای اقامت نیز می توانید از هتل ابیانه استفاده کنید.
پنج شنبه 11 فروردین 1401
اگر بدون حیاط هم باشه بد نیست
شنبه 22 آبان 1400
سه شنبه 02 شهریور 1400
سه شنبه 22 تیر 1400
سه شنبه 04 خرداد 1400
سه شنبه 31 فروردین 1400
سه شنبه 26 اسفند 1399
سه شنبه 05 اسفند 1399
دوشنبه 06 بهمن 1399
شنبه 29 آذر 1399
سه شنبه 27 آبان 1399
شنبه 10 آبان 1399
چهارشنبه 16 مهر 1399
چهارشنبه 22 مرداد 1399
چهارشنبه 01 مرداد 1399
چهارشنبه 01 مرداد 1399
یکشنبه 15 تیر 1399
دوشنبه 02 تیر 1399
دوشنبه 26 خرداد 1399
شنبه 24 خرداد 1399
سه شنبه 13 خرداد 1399