عمارت تاریخی خسرو آباد در بلوار خسرو آباد (شبلی) شهر سنندج واقع می باشد. این عمارت عظیم و با شکوه مرکز حکمرانی اردلان به خصوص خسرو خان اردلان بوده که در زمینی به مساحت 6000 متر مربع احداث گردید.
عمارت خسرو آباد سنندج که در گذشته محل سکونت ثروتمندان و حاکمان کردستان بوده در سال 1223 هجری قمری و به دست امان الله خان اردلان حاکم مشهور کردستان ساخته شد.
در رابطه با این عمارت نظرات مختلفی وجود دارد. برخی از صاحب نظران معتقدند بخش شرقی بنا که قصر نام دارد، متعلق به دوره زندیه می باشد و امان الله خان اردلان توسعه و تکمیل آن را انجام داده است.
در زمان ساخت و تاسیس کاخ خسرو آباد، مقر حکومتی سنه، در مرکز شهر همچنان به عنوان مرکز حکومتی سیاسی و نظامی به جا ماند و از اعتبار آن کاسته نشد. بعدها خسرو آباد نیز به عنوان مرکز حکومتی مورد استفاده قرار گرفت اما از این عمارت بیشتر برای تشریفات، استقبال از شاهان و همچنین اقامت والیان اردلان استفاده می شد. حتی مراسم مجلل عروسی تنها دختر فتحعلی شاه قاجار، بنام حُسن جهان خانم با خسرو خان، پسر امان الله خان در عمارت خسرو آباد و در سال 1232 هجری قمری برگزار شد.
همچنین در زمان ورود ناصرالدین شاه به کردستان در سال 1275 هجری قمری مصادف با 1233 هجری شمسی در خسرو آباد برای وی خیمه ای بر پا کردند.
در سال 1317 قمری مصادف با 1275 شمسی، علی اکبر خان شرف الملک اردلان نوه امان الله خان والی که وارث عمارت عظیم و مجلل خسرو آباد بود، این مجموعه را به میرزا صادق خان اعزاز الملک فروخت و از آن زمان عمارت خسرو آباد در اختیار خاندان صادق وزیری گذاشته شد.
پس از فروخته شدن بنا به خاندان وزیری تا نزدیک به 50 سال گذشته چندین بنای متعدد با سبک های متفاوت در زمان های قاجار و پهلوی، در بخش های شمال شرقی، شمال غربی، جنوب شرقی و جنوب غربی در این عمارت بنا شد.
در عمارت خسرو آباد علاوه بر دو بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار در بخش غربی و ساختمان شرقی با غلام گردش ها و ایوان ستون دار مشرف بر صحن عمارت و فضای بیرونی بنا دارای بخش های دیگری از قبیل حمام، اتاق قاپچیان یا قاپوچی یعنی حاجب و دربان و خدمتکاران می باشد.
در این عمارت با شکوه، تزیینات و هنرمندی های فراوانی به کار رفته که شامل گچ بری، آجر کاری، اروسی های زیبا و حوض چلیپا شکل داخل عمارت می باشد. وضعیت ظاهری و ترکیب بنای خسرو آباد از لحاظ بافت و ترکیب مصالح و سبک مشترک قصر، آشپزخانه، حمام و اسطبل به انضمام دیوارهای حفاظ شرقی، غربی و جنوبی که همگی به یک دوره تعلق دارند، قابل تأمل می باشد. البته بعد از امان الله خان به ضرورت بناهای مختلفی در این مجموعه احداث گردیده است. سبک ارسی های موجود در قصر تفاوت قابل توجهی با قسمت شرقی بنای خسرو آباد دارد.
متاسفانه طاق عظیم موجود در سر درب اصلی عمارت که در مقابل مقبره شرف الملک قرار داشت از بین رفته است. درب اصلی بنا به حوض مرمری عمارت باز می گردد که از چهار تکه بزرگ تنه درخت گردو و به سبک دروازه قلعه های حکومتی و به شکل مربع بنا شده است.
نمای بخش شرقی عمارت با آجر و به گچ بری های بی نظیری مزین گشته اما دیگر بخش های عمارت به صورت ساده تری ساخته شده اند.
حوض و فواره زیبایی در طبقه سوم قصر وجود دارد که به شکوه بنا افزوده است. آب مجموعه باغ عمارت خسرو آباد و آب شرب عمارت از قنات های کوه آبیدر تأمین می گردد.
لازم به ذکر است که عمارت خسرو آباد در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
برای دسترسی به عمارت خسرو آباد می بایست به استان کردستان، سنندج، بلوار خسرو آباد (شبلی) سفر نمایید.
سه شنبه 21 دی 1400
سه شنبه 18 آبان 1400
دوشنبه 01 شهریور 1400
یکشنبه 20 تیر 1400
دوشنبه 03 خرداد 1400
دوشنبه 30 فروردین 1400
دوشنبه 25 اسفند 1399
دوشنبه 04 اسفند 1399
یکشنبه 05 بهمن 1399
پنج شنبه 27 آذر 1399
دوشنبه 12 خرداد 1399