در شهرستان تکاب واقع در استان آذربایجان غربی پدیده ای طبیعی وجود دارد که به زندان برنجه شهرت یافته است.
زندان برنجه واقع در 28 کیلومتری شمال شهرستان تکاب و در دهکده برنجه و یا برنجک از دهستان چمن بخش تخت سلیمان می باشد.
زندان برنجه در دامنه کوه با شکوهی معروف به کوه طویله سلیمان قرار دارد.
در بخش جنوبی دهکده برنجه و در مجاورت رودخانه و در راستای شمالی جنوبی، دهانه های چندین چشمه آهک ساز خشک شده رویت می شود که معروف ترین آنها زندان برنجه و یا دریای برنجه می باشد.
دهانه این چشمه عظیم به شکل بیضی و به قطر 100 متر و عمق 70 متر می باشد که کف آن دریاچه ای مملو از آب سرد و گاز کربنیک می باشد. این چشمه عظیم دیوارهایی بلند و با شیب تند دارد که از لایه های نازک تراورتن نواری بوجود آمده اند.
لازم به ذکر است که پایین رفتن از دیواره های بلند دهانه بدون تجهیزات غیر ممکن می باشد علاوه بر این، کارشناسان با توجه به بررسی های خود احتمال می دهند که وجود آب های گاز کربینیک دار در ته دهانه موجب خردگی بیشتر دیواره ها گردیده است.
در زمان های گذشته، خان های محلی برای تنبیه روستایی ها و دشمنان خود، به پای آنان سنگی می بستند و آنها را به درون این چاله عمیق پرتاب می کردند که علت نامگذاری این چشمه به زندان برنجه از این قرار می باشد.
در بررسی هایی که زمین شناسان بر روی این چشمه انجام داده اند متوجه شده اند که قدمت این چشمه هم زمان با پدیده های مشابه همچون دریاچه تخت و زندان سلیمان می باشد. این پدیده ها نیز در اثر انباشته شدن رسوبات آهکی، تل های بلند و در برخی موارد دهانه های وسیع آتشفشانی مانند بوجود آمده اند. دهانه یکی از این تپه های ایجاد شده در دل صخره سنگی وجود دارد که به دلیل دارا بودن عمق بسیار زیاد دسترسی به آن امکان پذیر نمی باشد و آب دریاچه پس از عبور از دل سنگ های رسوبی، آهکی و تراورتن در بخش جنوب شرقی به رودخانه مجاور دهکده برنجه سرازیر می گردد.
در فروردین ماه سال 1390 گروهی برای شناسایی و اندازه گیری دما و عمق این چشمه به تکاب سفر کردند. نتایج بررسی های محققان نشان می دهد که آب چشمه در طی سال، تغییر چشمگیری ندارد و چندین نقطه از آن، حباب های ریز گاز کربنیک تولید می نماید. دمای آب نزدیک به 30 درجه سانتی گراد بوده و در زمستان دچار یخ زدگی نمی گردد. عمق آب نیز در حدود 25 متر تخمین زده شده و قابلیت غواصی دارد. وسعت چشمه در حدود نیم متر زیر سطح آب افزایش یافته و به صورت قیفی شکل در می آید.
اگر قصد سفر و بازدید از زندان برنجه را دارید لازم است که به نکاتی توجه نمایید :
سنگ های تراورتن اطراف چشمه دارای سستی فراوانی می باشند و امکان زدن کارگاه را دشوار می نمایند، اگر قصد برپایی کارگاه را دارید می بایست دقت کنید تا ایمنی به صورت کامل فراهم گردد.
اگر قصد صعود و فرود از چشمه را دارید می بایست ابزار غار نوردی به همراه داشته باشید زیرا که سستی دیواره ها امکان استفاده از ابزار سنگ نوردی را فراهم نمی نماید. لازم به ذکر است بهترین بخشی که می توانید برای فرود از آن استفاده نمایید دهانه شمالی چشمه می باشد.
از گذاشتن ابزار و وسایل خود در نزدیکی دهانه خودداری نمایید زیرا که وزش باد می تواند هر آنچه را که در اطراف دهانه است به درون چشمه بیندازد.
بر اساس آنچه که اهالی برنجک نقل کرده اند در سال های گذشته زنی که به بیماری لاعلاج و واگیرداری مبتلا بوده به درون زندان برنجه انداخته شده و به همین علت احتمال میرود که آب چشمه میکروبی باشد.
در آخر نیز باید توجه داشته باشید که تشکیل پدیده هایی همچون این چشمه به میلیون ها سال زمان لازم دارد و قابلیت ترمیم را ندارد از این رو می بایست در حفظ و نگهداری از آن کوشا باشیم و از نوشتن یادگاری، کنده کاری و ریختن زباله در طبیعت می بایست خودداری نماییم.
برای دسترسی به زندان برنجه می بایست به استان آذربایجان غربی، شهرستان تکاب، روستای برنجه سفر نمایید که این چشمه در 28 کیلومتری شمال تکاب و در مجاورت روستای برنجه واقع شده است. از دهکده برنجه با پیاده روی ده دقیقه ای می توان به چشمه رسید.
دوشنبه 17 آبان 1400
دوشنبه 01 شهریور 1400
یکشنبه 20 تیر 1400
یکشنبه 02 خرداد 1400
دوشنبه 30 فروردین 1400
دوشنبه 25 اسفند 1399
دوشنبه 04 اسفند 1399
یکشنبه 05 بهمن 1399
پنج شنبه 27 آذر 1399
دوشنبه 12 خرداد 1399