عمارت آصف وزیری از جمله مکان های تاریخی و دیدنی سنندج واقع در استان کردستان می باشد.
این عمارت به عناوین متعددی همچون خانه کرد، خانه آصف و خانه آصف وزیری مشهور بوده و در خیابان امام خمینی نرسیده به سه راه شهدا و در نزدیکی مسجد دارالاحسان قرار دارد.
بر اساس گفته مورخان، قدمت این بنا که به بنای تشریفات نیز مشهور می باشد به دوره صفویان تعلق دارد. طی حکومت های قاجاریان و همچنین پهلوی، بخش هایی نیز به این بنا اضافه شده است.
این مجموعه عظیم نزدیک به 14000 متر مربع وسعت دارد و بوسیله آصف اعظم یعنی میرزا علی نقی خان لشکر نویس بنا شده است. بانی اولیه این بنا، خانواده معتمد هاشمی بوده که احتمال می رود میرزا محمد رضای وزیر، پدر آصف، دیوان آن را تملک کرده باشد. در زمان آصف، دیوان این عمارت، شکوه بسیاری یافت و به همین خاطر به عمارت آصف شهرت یافته است.
ساخت قسمت شمالی عمارت آصف به دوره صفویه مربوط می باشد. بخش های شرقی و غربی حیاط خارجی و حمام عمارت نیز در نیمه نخست سلطنت قاجاریه ساخته شد و فضاهای داخلی و بازسازی قسمت غربی تالار تشریفات به سال های 1312 الی 1316 هجری شمسی باز می گردد. همچنین تغییرات توسط سازمان میراث فرهنگی کردستان در سال 1376 شروع و در سال 1382 به موزه مردم شناسی و خانه کرد تبدیل شد.
این بنا دارای چهار حیاط شامل حیاط بیرونی، اندرونی، مستخدمین و مطبخ می باشد. حمام بنا نیز به ستون های سنگی حجاری شده و تزیینات آهک بری و کاشی کاری مزین گردیده است. در بخش جنوب غربی عمارت هم حمام خصوصی با سبک و به روش معماری حمام های ایرانی بنا شده و دارای نقوش آهک بری می باشد.
حیاط اندرونی در قسمت شمالی عمارت قرار داشته و در ابتدای حکومت پهلوی و به شیوه معماری بومی بنا شده است. فضاهای حیاط اندرونی به شکل دو اشکوبه، با یک طبقه زیر زمین و ایوانی با شش ستون چوبی و تزیینات گچ بری ساخته و دارای آب نمایی لوزی شکل با باغچه هایی در پیرامون می باشد.
حیاط مستخدمین در بخش جنوبی مجموعه و در مجاورت دالان ورودی قرار دارد. فضاهای معماری این قسمت در سال های گذشته به طور کلی تخریب شده و هیچ اثری از شیوه و سبک ساخت و ساز آن به جا نمانده است؛ از همین حیث بازسازی حیاط مستخدمین بر پایه طرحی جدید مطابق اصول معماری سنتی صورت گرفته که شامل حیاط مرکزی با رواق های پیرامون، نگارخانه، سرویس بهداشتی و فضاهای تاسیساتی می باشد.
گوشه بخش جنوبی عمارت، حیاط کوچکی قرار دارد که به حیاط مطبخ مشهور بوده و دارای آب نمایی سنگی می باشد که به مطبخ باز می گردد. مطبخ نیز دارای فضایی مسقف، با طاق و تویزه است.
در قسمت شرقی حیاط بیرونی فضاهایی شامل راهروهای ارتباطی و دو سه در و یک چهار دری و دو اتاق دیده می شود. همچنین در قسمت غربی نیز ایوانی سراسری با ستون های آجری قرار دارد که پشت این ایوان یک تالار با اورسی بسیار زیبا و مزین به طرح و نقش اسلیمی قرار داشته و در دو سوی آن دو اتاق به چشم می خورد. از بخش های مهم حیاط بیرونی حمام عمارت است که زیباترین حمام تاریخی سنندج بوده و دارای ستون های سنگی حجاری شده و تزیینات آهک بری و کاشی کاری می باشد.
آب مصرفی خانه آصف از قناتی در غرب سنندج و بوسیله تنبوشه های سفالی و لوله های فلزی تأمین می گردد. به منظور تنظیم و تقسیم آب، فضایی در مجاورت دالان ورودی بنا شده که به اتاق تقسیم آب مشهور می باشد و در حال حاضر آب مصرفی آب نمای مقابل تالار، حوض حیاط های مستخدمین، مطبخ و اندرونی از آن تامین می گردد.
سردر ورودی عمارت با نمای آجری که به شکل نیم هشتی می باشد به شیوه باروک ایرانی بنا شده است. تالار تشریفات، ایوان ستون دار و ارسی پرکار آن از بخش های بسیار با شکوه و زیبای بنا به شمار می آیند. در جای جای عمارت تزئینات معماری همچون گچ بری، آینه کاری و تزئینات چوبی دیده می شود.
دیگر بخش های عمارت شامل شاه نشین و ایوان دو ستونه، دو ردیف پله در طرفین که راه پله مشترک شاه نشین و بخش مسکونی می باشد.
سبک معماری خانه آصف مشابه خانه های اصفهان و تهران و به ویژه بناهای ساخته شده در دوره قاجاریان می باشد.
عمارت آصف مدتی است که به موزه مردم شناسی تبدیل شده است و یکی از قطب های گردشگری سنندج به شمار می آید. این موزه در حقیقت بزرگترین موزه مردم شناسی مربوط به قوم کرد در ایران می باشد.
بخش های متعدد موزه عمارت آصف شامل نگارخانه و حیات ورودی، حمام، غرفه های زندگی شهری، مکتب خانه، قلاب بافی، زیورآلات، بخش کشاورزی، مشاغل و فنون، بخش اسناد و عکس های تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاک، غرفه شکار، غرفه صنایع دستی، غرفه بخش مطبخ زندگی روستایی، کتابخانه و مرکز اسناد می باشد.
عمارت آصف در سال 1375 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
برای دسترسی به عمارت آصف می بایست به استان کردستان، سنندج، خیابان امام خمینی، نرسیده به سه راه شهدا و در نزدیکی مسجد دارالاحسان سفر نمایید.
شنبه 05 آبان 1403
چهارشنبه 12 آبان 1400
یکشنبه 31 مرداد 1400
سه شنبه 15 تیر 1400
شنبه 01 خرداد 1400
در ضمن اصیل ترین بخش نژاد آریایی ها قوم لر و کرد هستند.
یکشنبه 29 فروردین 1400
یکشنبه 24 اسفند 1399
شنبه 04 بهمن 1399
سه شنبه 25 آذر 1399
یکشنبه 11 خرداد 1399