اجاره ویلا و سوئیت - آپارتمان

قزوین که در عهد صفویان، پایتخت ایران بوده است دارای بناها و آثار تاریخی بسیار با شکوهی می باشد. این شهر از نظر داشتن تعداد آثار تاریخی، رتبه نخست در کشور و رتبه سوم در جهان را به خود اختصاص داده است. عمارت چهل ستون که به عمارت کلاه فرنگی نیز مشهور می باشد در شهر قزوین قرار دارد. 

این عمارت تنها کوشکی می باشد که از مجموعه کاخ های سلطنتی دوران شاه طهماسب به جا مانده و در مرکز شهر قزوین و در میدان آزادی (سبزه میدان) قرار دارد.

سر در عالی قاپو نیز به همراه این عمارت از باقی مانده های آن دوران است. کاخ چهل ستون از جمله زیباترین و ارزشمندترین بناهای تاریخی شهر قزوین است. معمولا افراد به محض شنیدن نام چهلستون، به دلیل معروف بودن چهلستون اصفهان به یاد آن بنا می افتند، جالب اینجاست که عمارت چهلستون قزوین قدمتی بیشتر از چهلستون اصفهان دارد. این عمارت در سال 1334 به شماره ثبت 389 در فهرست آثار تاریخی ایران قرار گرفت.

تاریخچه ساخت عمارت چهل ستون قزوین

شاه طهماسب صفوی در سال 951 هجری قمری به علت هجوم ترکان عثمانی تصمیم به انتقال پایتخت از تبریز به قزوین را گرفت. با حضور وی در این شهر ساخت و سازها رونق گرفت. گفته شده ساختمان عمارت چهل ستون در پنجمین سال سلطنت شاه عباس دوم ساخته شده است. شاه عباس دوم در همین سال، زمین های زنگی آباد را از میرزا اشرف جهان، یکی از بزرگان شهر خریداری کرده و به بهترین معماران شهر دستور داده تا باغی به شکل مربع بسازند و در میان آن عمارت‌ های عالی، تالار، ایوان‌ ها و حوض‌ های زیبایی بنا نمایند. در زمان قاجار نیز تغییرات و بازسازی هایی روی این بنا به دست محمد باقر سعد السلطنه انجام شد.

معماری کاخ چهل ستون قزوین

این مجموعه 23 کاخ و 7 سردر ورودی داشته که عمارت کلاه فرنگی به همراه سردر عالی قاپو تنها بناهای به جا مانده از این باغ صفوی می باشند. این باغ وسعت بسیاری داشت به طوریکه طول آن از خیابان واقع در شمال سبزه میدان فعلی تا حیاط نادری و عرض آن نیز از مقابل اداره پست و تلگراف تا دیوار غربی شعبه بانک ملی امتداد داشته که به علت خیابان کشی ها، مقدار وسیعی از این باغ از میان رفته و بخش عظیمی از آن نیز به سبزه میدان تعلق یافته است.

در این باغ ساختمان دو اشکوبه وجود داشت که در چهار جهت آن چهار خیابان احداث کرده بودند. دو سوی خیابان‌ ها را چنارهای رفیعی فرا گرفته و سرتاسر باغ در آن زمان مملو از درختان میوه بود. دو حوض یکی در شمال و یکی در جنوب عمارت قرار داشت که همواره آب از نهرهای پیرامون کلاه فرنگی داخل حوض سرازیر می گشت و از نهری که در مرکز خیابان جنوبی بود به سمت حیاط نادری می‌ رفت. این عمارت قبل از سال 1300 هجری شمسی به کلاه فرنگی شاه طهماسب مشهور بود. عمارت چهل ستون هشت گوشه یا هشت ضلعی بوده و در دو طبقه به مساحت تقریبی 500 متر مربع بنا شده است.

نقشه‌ بنا دارای طرحی با محورهای چلیپایی (صلیبی) و برون گرا می باشد. طبقه اول بنا دارای سالن وسیعی است که در چهار طرف آن چهار اتاق با هندسه متفاوت از یکدیگر وجود دارد. بنا دارای چهار ایوان است که در گذشته باز بوده و هوا در آن جریان داشته اما در حال حاضر برای حفظ و نگهداری تزئینات این پنجره بسته شده است.

این بنا از لحاظ معماری به گونه ای بنا شده که در تابستان هوای مطبوعی در داخل آن جریان داشته است. شیب درب ورودی آن موجب می شود که جریان هوا به بخش های مرکزی منتقل گردد. رواقی با ستون های آجری و قوس های نیم دایره گرداگرد این طبقه را در بر گرفته است. ازاره سازی های عمارت چهل ستون با سنگ و مابقی آجری می باشد. می توان گفت تمامی بنا مملو از نقاشی های بسیار فاخری می باشند که به عهد صفویه و قاجاریه تعلق دارد. این نقاشی ها که تعداد آنها نیز به طور دقیق مشخص نیست، هنر دست هنرمندانی از جمله مظفرعلی نقاش، میرزا علی نقاش، علی‌ اصغر کاشی، رضا عباسی و عبدالجبار استرآبادی می باشد و رویدادهای تاریخی را از نادرشاه تا قاجاریان نشان میدهند.

سقف طبقه نخست به مقرنس های زیبایی مزین شده و کف آن نیز دارای حوض بسیار زیبایی می باشد که در شمال و جنوب بنا نیز مشابه این حوض دیده می شود. جریان آب موجب مطبوع شدن هوا در داخل عمارت می گردد. در حال حاضر تنها حوض جنوبی و مرکزی به جا مانده و بازسازی شده اند اما حوض شمالی آن از بین رفته است. به دلیل شرایط خاص آن دوره و بزرگانی که در این کاخ ساکن بودند، راه های خروج اضطراری به وسیله تونل های زیر زمینی برای افراد ساکن در نظر گرفته شده که این تونل ها به طرز خلاقانه ای به خارج از شهر و به مجموعه دولت خانه صفوی متصل میشد.

نقاشی های موجود بر دیوارها و مقرنس های سقف در دوران پهلوی آسیب بسیاری دیده اند. در این دوره، از عمارت چهل ستون به عنوان فرمانداری استفاده می کردند و بر روی نقاشی های آن گچ سفید کشیده بودند و چون گچ بر روی سطح صیقلی نقاشی ها نمی چسبد اغلب آن ها محفوظ مانده اما آسیب بسیاری دیده است.

دهانه هایی که سالن را به ایوان ها می رسانند، قوس های متعدد و متنوعی دارند که نشان دهنده دوره های مختلف در این بنا می باشد. ساختمان طبقه دوم تالار بزرگ، مرتضی نام دارد. این تالار از هر جهت دارای ارسی های پهن پنج چشمه بلندی داشته و پلان آن مربع شکل بوده و در چهار سوی آن چهار گوشواره قرار دارد که در دوره قاجار به بنا افزوده شده است. کاخ چهلستون تاثیر زیادی بر ساخت بنای هشت بهشت اصفهان داشته است.

غلام گردش گرداگرد بنا را در طبقه دوم احاطه کرده که در آن ستون های چوبی صاف و بسیار ظریفی دیده می شود که به عهد قاجاریه تعلق دارد. سقف غلام گردش و تالار، قاب خنچه پوش می باشند که در گذشته دارای نقاشی های نفیسی بوده اما در حال حاضر با یک لایه رنگ سبز تیره پوشانده شده است.

این کاخ نشان دهنده هنر معماری متنوع دوره صفویه می باشد. در اطراف ایوان ستون های استوانه ای آجری با قوس های نیم دایره دیده می شود که در زمان قاجار به بنا اضافه شده است.

عمارت چهل ستون دارای چهار شاه نشین می باشد. بر روی دیوارهای این بنا سه لایه نقاشی دیده می شود که لایه اول به عهد صفوی، لایه دوم به مکتب دوران صفوی و لایه سوم به دوره قاجار تعلق دارد. در عهد صفوی در نقاشی ها از آب رنگ استفاده می شد به همین خاطر رنگ ها ملایم تر بودند اما در عهد قاجار از رنگ های گیاهی استفاده می شد که کمی تندتر بودند. نقاشی های دوره صفوی اغلب به مینیاتورها و پیچ و خم انحنای اندام مردان و زنان اختصاص داده می شد.

کف بنا در گذشته آجر فرش بوده اما در حال حاضر با سفال هایی که سفارش میراث فرهنگی برای مرمت بنا می باشد پوشیده شده است. در گذشته برای رسیدن به طبقات دیگر از راه پله ضلع شرقی تالار استفاده می شد که امروزه مسدود گردیده و به جای آن از راه پله شمالی استفاده می شود. این راه پله در زمان ساخت، به وسیله آجر فرش شده بود، اما بعدها با سنگ مرمر مورد بازسازی قرار گرفت. سالن طبقه بالا دارای اروسی های بسیاری زیبایی می باشد که شیشه های رنگین آن از کشور آلمان تهیه شده و به صورت باستانی چهار فصل سال را به نمایش گذاشته است. این اورسی ها به گونه ای هستند که از داخل، فضای بیرونی مشخص است اما از خارج، فضای داخلی پیدا نیست (رفلکس). همچنین بر روی آنها آیات قرآنی نیز به چشم می خورد.

عمارت چهل ستون قزوین به گفته استاد پیرنیا که معماری ایران را بر اساس ذهنیت خود به سبک های متعددی تقسیم نموده است به سبک و شیوه اصفهانی تعلق دارد.

در جبهه تالار این عمارت مصراع مبارک ترین بناهای دنیا گچ کاری شده که به حروف ابجد معادل سال 1057 هجری قمری و 1026 هجری شمسی می گردد.

کاربری امروزه کاخ چهلستون قزوین

قزوین پایتخت خوشنویسی ایران است و از سال 1337 تا اکنون، از عمارت چهل ستون به عنوان موزه خوشنویسی استان قزوین استفاده می شود. در این موزه آثاری نفیس از خط شکسته و نستعلیق شکسته دیده میشود که به دست استادان به نامی همچون عماد الکتاب، سلطان علی مشهدی، ملک محمد، وینی، مالک دیلمی، میرعلی هروی، وصال شیرازی، میرزا ابوتراب، نیریزی، زین‌العابدین قزوینی، زین‌العابدین اصفهانی و درویش عبدالمجید طراحی شده اند. در این موزه بیش از 2200 قطعه در معرض دید عموم قرار گرفته که قدیمی ترین اثر آن به دوره سلجوقی برمیگردد و روی آن با خط کوفی سوره حمد نوشته شده است.

برای بازدید از موزه کلاه فرنگی ملزم به پرداخت ورودی هستید و همه روزه به جز ایام سوگواری، از ساعت 9 صبح الی 18 عصر این مکان تاریخی به روی بازدیدکنندگان باز است.

مسیر دسترسی به عمارت کلاه فرنگی قزوین

برای دسترسی به عمارت چهل ستون می بایست به استان قزوین، شهر قزوین رفته و از آنجا سراغ میدان میرعماد را بگیرید و به بلوار نادری، و سپس به خیابان سبزه میدان بروید و از موزه کلاه فرنگی بازدید کنید.

اقامت در قزوین

برای اقامت در این شهر تاریخی میتوانید به هتل بروید و یا از اجاره ویلا در قزوین استفاده کنید تا فرصت بیشتری برای بازدید از جاذبه های دیگر قزوین مانند دریاچه اوان، آرامگاه حمدالله مستوفی، خانه آرازی و... داشته باشید.