یکی از مراسم های سنتی و مذهبی کشورمان در ایام محرم، آئین نخل گردانی است که بیانگر تشییع پیکر مقدس امام حسین (ع) در روز عاشورا می باشد. این مراسم، در نقاط مختلف ایران مانند مشهد اردهال برگزار می گردد. در مشهد اردهان، این مراسم را ظهر عاشورا، در حرم مطهر حضرت علی بن امام محمد باقر (ع) برپا می کنند. نخل مانند تابوت می باشد که جنس آن از چوب است و آن را با پارچه های نفیس و آینه مزین می کنند. به دلیل وزن زیادی که نخل دارد، جابه جا کردن و حرکت دادن آن نیاز به کمک دارد. نخل گردانی در کشورمان، ریشه ای قدیمی دارد و نشانی از تابوت شهیدان کربلا می باشد.
نخل گردانی حرم مطهر، توسط هیئت های مذهبی روستای خاوه اردهال و روستای علوی انجام می شود. نخل گردانی عزاداران در روستای علوی، از این روستا تا صحن های حرم مطهر می باشد.(حدودا 4 کیلومتر)
در مشهد اردهال در روز عاشورا، نخل ها به وسیله عزاداران، از حرم مطهر به امامزاده ای (در فاصله 800 متری از حرم مطهر) برده می شوند و همراه آن سینه زنی و زنجیر زنی نیز انجام خواهد شد. زائران و مسافران بسیاری در عاشورا، به مشهد اردهال می روند تا آئین این عزاداری را از نزدیک مشاهده کنند.
قدمت این عزاداری، به دوران قبل از صفویه باز می گردد. البته برخی بر این باورند که نخلبندی و نخلگردانی، از بدعت های دوره صفویه می باشد.
در لغت، نخل به معنی درخت خرما می باشد، اما مجازا، به درخت و درختچه های مومی و تزئینی نیز گفته می شود. نخل کنایه از قامت بلند و نام تابوتی است که در مراسم عزاداری سالار شهیدان، به خصوص در روز عاشورا، بر دوش می کشند و در دسته های عزاداری آن را می گردانند
در دهه اول محرم (دو سه روز قبل از تاسوعا) نخل را می بندند. بستن و آراسته کردن نخل، بسته به بزرگ و کوچک بودن و میزان تزئین کردن آن، یک الی چند روز طول خواهد کشید. آذین بندی و سیاه پوش کردن نخل، برای نخلهای ساده و کوچک 1 روزه و برای نخلهای بزرگ و پر از تزئین، چند روزه انجام خواهد شد. شخصی که مسئول بستن نخل می باشد، مهارت بسیاری دارد. اصطلاحا به این اشخاص، نخل بند، نخل پیوند، نخل آرا و در اغلب مناطق کشورمان، بابا یا بابای نخل یا نخلی می نامند. افرادی نیز برای بستن نخل، به نخل بند کمک می کنند.
در بعضی از نقاط کشورمان همچون ابیانه، بستن نخل، آراستن آن و نگهداری وسایل تزئینی، به یک خانواده اختصاص دارد و این کار نسل به نسل، از پدر به پسر خواهد رسید.
از صدها سال پیش، تزئین کردن نخل ها مرسوم بوده است. نخلی را که از چوب می سازند، با شال های ابریشمی و رنگارنگ، پارچه های نفیس، آینه، چراغ، گل و سبزه... آراسته می کنند.
در روز عاشورا، نخل تزئین شده را بلند میکنند و با آداب و آئین خاصی در حسینیه ها یا میدانهای شهر و روستا و یا در گذرها و محله های شهر، میگردانند.
در ایران، استفاده از صندوق ها، صورت ها، محفّه، ضریح، صندوق گور، هودج، عماری، نخل و... در مراسم مذهبی و دینی، که نشانه تابوت شهیدان دینی است، مرسوم می باشد. همچنین استفاده از این نماد ها در عزاداری ها، برای عرض ارادت به ساحت مقدس اهل بیت و افراد در گذشته می باشد.
شنبه 19 فروردین 1402
من هم چند سالی هست که توفیق دیدن این مراسم را از تفت یزد دارم. و حتما. از کسانی که این مراسم را از نزدیک ندیدهاند حتما حتما حتمااااااا...خواهشمندم که یک سال در این مراسم شرکت کنند .مثلا عصر عاشورا در تفت حسینیه امام یا عزاخانه تفت شرکت کنند تا از نزدیک عزت و بزرگی و شکوه نخل یا نقل گردانی را ببینند .و از همه التماس دعا دارم .و خیلی ممنون از این دیدگاه که این مراسم را معرفی میکنند
سه شنبه 28 دی 1400
سه شنبه 26 مرداد 1400
شنبه 12 تیر 1400
شنبه 28 فروردین 1400
شنبه 23 اسفند 1399
چهارشنبه 29 بهمن 1399
سه شنبه 30 دی 1399
دوشنبه 24 آذر 1399
شنبه 10 خرداد 1399