بندر عباس، که امروزه بزرگ ترین بندر تجاری ایران به شمار می رود، مرکز استان هرمزگان می باشد. این بندر، در مجاورت آب های نیلگون خلیج فارس واقع شده است. بندر عباس چندین سال قدمت دارد و آثار تاریخی گوناگونی در آن به چشم می خورد که هر کدام به دوره ای خاص مربوط می باشند. هم چنین رویداد های متفاوتی همچون تسخیر شدن توسط پرتغالیها، در این شهر رخ داده است. یکی از آثار تاریخی مهم شهر بندرعباس، که به دوران قاجاریه تعلق دارد، حمام گله داری می باشد.
شیخ احمد گله داری، از تاجران سرشناس و خیر آن زمان بوده است که جهت خدمت به مردم، در اواخر قرن سیزدهم، این حمام را در جنوب بندرعباس و بسیار نزدیک به ساحل خلیج فارس، بنا کرد. او بعد از تمام شدن ساخت حمام، آنرا به مسجد گله داری وقف نمود. در آن زمان، بسیاری از مردم از این حمام استفاده می کردند. یکی از بومیان قدیمی محله گله داری نقل کرده است که این حمام، در نوبت بانوان به طور کامل قرق می شده است. همچنین گفته شده است که زنان با تشریفات خاصی، صبح تا بعد از ظهر خود را در حمام گله داری می گذراندند.
در سال های 1333 تا 1338، این حمام بازسازی شد. از سال 1340 به بعد، پس از لوله کشی شدن شهر و ساخت حمام در منازل، حمام تاریخی گله داری بلااستفاده ماند و به مکانی متروکه تبدیل گشت. در سال 1370، اداره این حمام به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سپرده شد. پس از آن، این حمام در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و همچنین بنای آن دوباره بازسازی و مرمت شد.
برای ساخت این حمام، از سنگهای اسفنجی و ساروج محلی به اضافه گچ دستکوب بهره برده اند. سنگهای اسفنجی که از خلیج فارس تهیه میشدند، قابلیت جذب بالایی دارند، به همین دلیل در بنای حمام از آنها استفاده شده است. از دیگر مصالح به کار رفته در این حمام می توانیم به آجر فرش در کف حمام اشاره کنیم. حمام گله داری دارای 5 گنبد می باشد.
این حمام از قسمت های گوناگونی همچون خزینه، گرمخانه، سربینه و بینه تشکیل شده است که از این لحاظ به حمام های تاریخی در مناطق کویری مرکزی شباهت دارد.
یک راهرو هشتی در بخش ورودی این حمام مشاهده می شود که دارای ابعاد کوچکی است. این راهرو را جهت تنظیم میزان رطوبت و دمای محیط داخلی حمام ساخته اند.
بینه، فضایی است که به صورت یک 8 ضلعی آن را ساخته اند. در پیرامون این هشت ضلعی، 4 سکو وجود دارد که از آنها به عنوان نشیمن و رختکن استفاده می کردند. در قسمت وسط این محوطه نیز حوضی کوچک به شکل هشت ضلعی تعبیه شده است.
پس از گذر از بخش بینه، به میاندر خواهید رسید. میاندر، محل ارتباط گرمخانه حمام با بینه بوده است که محیطی سرد و مرطوب دارد. از قسمت سربینه برای شست و شو استفاده می کردند. این بخش، دو سکوی نشیمن دارد.
خزینه به محلی گفته می شده که آب مورد استفاده در حمام در آن گرم می شد، از همین رو، این بخش گرم و خشک می باشد. نحوه کار این گونه بوده است که ابتدا آب در خزینه گرم می شد و سپس به وسیله کانالهایی از جنس سنگ و ساروج، به بخش های متفاوت حمام انتقال داده می شد و مورد استفاده قرار می گرفت.
چاهی به عمق ده متر آب این حمام را تامین می کرده است که در حال حاضر نیز این چاه وجود دارد. قابل ذکر است که در دوره ای، آب این حمام را از برکه و با استفاده از نیروی کمکی گاو تامین می کردند. (سیستم چاه چرخ گاوی)
انبارسوخت، دیگ، آتشدان، دودکشها و گودال جمعآوری خاکستر از بخش های سیستم گرمادهی حمام می باشند.
در سقف حمام روزنه هایی وجود دارند که وظیفه آنها تامین روشنایی و تهویه فضای حمام بوده است، البته این روزنه ها در مواقعی از سال باز می شدند تا رطوبت و دما تنظیم گردند.
حمام گله داری، یکی از با اهمیت ترین آثار تاریخی شهر بندرعباس و استان هرمزگان به شمار می رود. سرانجام در سال 1374 هجری شمسی، این حمام با شماره 2003 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
امروزه این حمام، به عنوان موزه مردم شناسی استان هرمزگان شناخته می شود، با این کار، این حمام تاریخی بعد از سال ها دوباره احیا گشت. این گونه، تاریخ و آداب و رسوم مردمان هرمزگان برای همگان نمایان خواهد شد.
حمام گله داری، در استان هرمزگان، شهر بندرعباس، خیابان امام خمینی، محله قلعه شاهی (اوزیها) واقع شده است.
چهارشنبه 22 دی 1400
شنبه 01 آبان 1400
دوشنبه 25 مرداد 1400
سه شنبه 08 تیر 1400
دوشنبه 27 اردیبهشت 1400
پنج شنبه 26 فروردین 1400
سه شنبه 28 بهمن 1399
سه شنبه 30 دی 1399
یکشنبه 23 آذر 1399
شنبه 10 خرداد 1399