منطقه حفاظت شده خارتوران یا توران، که آن را با نام آفریقای ایران نیز می شناسند، دومین منطقه زیست محیطی در جهان و دومین مجموعه حفاظت شده وسیع در ایران محسوب می شود. این منطقه، 1،470،640 هکتار مساحت دارد و زیستگاه گونه های کمیاب گیاهی و جانوری می باشد.
منطقه حفاظت شده خارتوران، بعد از سرنگتی آفریقا (واقع در کشور تانزانیا)، دومین منطقه بیوسفر جهان به شمار می رود. پس از پناهگاه حیات وحش نایبندان واقع در طبس، خارتوران در دومین مجموعه حفاظت شده وسیع کشورمان می باشد. پارک ملی توران و پناهگاه حیات وحش آن 1،000،000 هکتار وسعت دارد که جزو 11 ذخیره گاه زیست کره در ایران می باشد. منطقه حفاظت شده خارتوران، 3 دشت وسیع دارد.
در سال 1351 هجری شمسی، خارتوران به عنوان منطقه حفاظت شده، تحت مدیریت سازمان محیط زیست قرار گرفت و بخشی از آن نیز در سال 1355، به عنوان پناهگاه حیات وحش برگزیده شد، در همین سال نیز از طرف یونسکو، عنوان ذخیره گاه زیست کره به آن داده شد. سرانجام در سال 1381 هجری شمسی، بخش های مرکزی این مجموعه به پارک ملی ارتقا پیدا کرد.
دروازه حیات وحش توران، لقب روستای قلعه بالا می باشد که بسیار زیبا و خوش آب و هواست. این روستا، بر روی کوهی (مانند ماسوله) تشکیل شده است. یکی دیگر از روستاهای دیدنی این منطقه، روستای رضاآباد است که این روستا، محل اسکان طایفه چوداری می باشد.
می توانید بر روی تپه های ماسه ای بلند، با پای برهنه قدم بزنید و با مشاهده مناظر کویری و طلوع و غروب خورشید، غرق لذت شوید. علاوه بر آن می توانید از صنایع دستی اهالی این روستاها نیز دیدن کنید. از این صنایع دستی زیبا می توانیم به انواع گلیم ساده و نقش برجسته توبره، پشتی، قالی، سفره آردی اشاره کنیم.
منطقه حفاظت شده خارتوران، زیستگاه 167 گونه از پرندگان، 42 گونه از خزندگان، 41 گونه از پستانداران و 2 گونه از دوزیستان می باشد که دو پستاندار با اهمیت این منطقه، گورخر ایرانی و یوزپلنگ آسیایی می باشد. گرگ، روباه معمولی، کاراکال، کفتار، شغال، گربه وحشی یا دشتی، پلنگ، پازن، جبیر، آهو و قوچ وحشی از دیگر پستانداران این منطقه می باشند.
از جمله پرندگان این منطقه می توان کبک، تیهو، بلدرچین، عقاب دشتی، هوبره، زاغ بور، بحری، دلیجه، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم دم سرخ، چاخ لق، کبوتر چاهی، یاکریم، شاه بوف، سبزه قبا هندی و گنجشک معمولی را نام برد. زاغ بور، تنها پرنده بومی انحصاری ایران می باشد. زیستگاه این پرنده، کنار بوتههای قیچ خارتوران است.
لاک پشت ها، خانواده آگاماها، بزمجه ها، سمندر ها و اسکینک ها از جمله خزندگان این منطقه می باشند. بزمجه بیابانی، لاکپشت مهمیزدار و مارهایی همچون کفچه مار، افعی شاخ دار، مار زنگی و انواع مارهای جعفری از خزندگان شاخص خارتوران می باشند.
ویژگیهای منحصر بفرد، مکان جغرافیایی و پوشش گیاهی خاص این منطقه، سبب شده است که به اکوسیستمی متنوع تبدیل گردد.
برای دسترسی به منطقه حفاظت شده خارتوران، بایستی به شهر شاهرود سفر کنید.
چهارشنبه 22 دی 1400
دوشنبه 25 مرداد 1400
سه شنبه 08 تیر 1400
دوشنبه 27 اردیبهشت 1400
پنج شنبه 26 فروردین 1400
سه شنبه 28 بهمن 1399
دوشنبه 29 دی 1399
یکشنبه 23 آذر 1399
شنبه 10 خرداد 1399