حمام نوبر، حمامی تاریخی در شهر تبریز می باشد که از دوران قاجار به جا مانده است. خوشبختانه تا به امروز این حمام از زیان حوادث طبیعی و تاریخی در امان مانده است. این حمام با نام حمام وزیر نیز نامیده می شود. حمام نوبر، از بهترین و بی نظیرترین نمونه های معماری ایرانی به شمار می رود و به اواسط دوران قاجار تعلق دارد. مساحت زیر بنای این حمام 696 متر مربع می باشد.
در دوره ایلخانی، حمام های متعددی در تبریز و دیگر شهر های پیرامون بنا شد، این حمام ها در دوره های گوناگون، به علت رطوبت و گرمای زیاد و رخ دادن زلزله نابود شدند. در گذشته، حمام ها اغلب در مجاورت کاروانسراها و در پیرامون دروازه شهر ها بنا می شده اند. حمام های قدیمی که در تبریز وجود دارند، همگی متعلق به دوران قاجار و پس از آن می باشند. با توجه به بررسی های انجام شده، قدمت حمام نوبر به 140 سال می رسد. در نقشه ای که قبل از سال 1243 ه.ق از شهر تبریز تهیه شده است، محل این حمام را در مجاورت دروازه نوبر نشان می دهد، همچنین این حمام در نقشه دارالسلطنه تبریز که از معتبرترین نقشه های این شهر به حساب می آید و متعلق به 1297 ه.ق می باشد، با نام حمام وزیر نامیده شده است. با توسعه شهر تبریز و ویرانی دروازه قدیمی، بنای این حمام در مرکز شهر قرار گرفت. معماری این حمام را شخصی به نام بالاکاظم از اهالی قره آغاج انجام داده است. حمام نوبر پس از مرمت و بازسازی، به عنوان اولین سفرخانه سنتی تبریز مورد استفاده قرار گرفت.
این حمام، از دو قسمت اصلی سربینه و گرمخانه تشکیل شده است. سربینه یا رختکن، قاعده ای به شکل هشت ضلعی دارد که قسمت میانی آن طاق بندی شده است. گنبد سربینه، بر روی هشت ستون سنگی قرار گرفته است. حوضی به صورت هشت ضلعی در وسط سربینه وجود دارد که دور تا دور آن توسط سکوهایی احاطه شده است. در قسمت گرمخانه نیز طاق و گنبد بزرگی مشاهده می شود. گرمخانه با قاعده مربع شکل، دارای 4 ستون هشت وجهی می باشد. بخش میاندر، که قاعده ای به شکل مستطیل دارد، سربینه را به گرمخانه متصل می کند. ستونی بزرگ و 4 پایه سنگی در بخش مرکزی سالن اصلی حمام وجود دارد.
ورودی اصلی حمام، به دالانی طولانی باز می شود. دالان مذکور، به یک مغازه و در نهایت به سربینه حمام ختم خواهد شد. ورودی دوم این حمام، دارای مسیری پلکانی است و بر خلاف ورودی اصلی، به مغازه و قهوه خانه ای منتهی می شود. راه های ورودی این حمام، در دو طرف سربینه قرار گرفته اند.
آجر، ملات، گچ در جرزها و سقف ها و سنگ تراش خورده در ستون ها، کف ها و آزاره ها از جمله مصالح به کار رفته در این حمام می باشند.
در سال های اخیر، به علت موقعیت مکانی و رطوبت موجود در حمام، این بنا صدمه های بسیاری را متحمل شده است و بار ها توسط میراث فرهنگی کشور مرمت و بازسازی شده است.
حمام نوبر، در آذرماه سال 1378 ه.ش، در فهرست آثار ملی کشورمان به ثبت رسید. بعد از مدتی این حمام تغییر کاربری داده و تبدیل به یک سفره خانه سنتی شد. این حمام، نخستین و بزرگترین سفره خانه سنتی شهر تبریز محسوب می گردد. از فضای پشت بام این حمام نیز برای اجرای مراسم پرده خوانی و نقالی استفاده می گردد.
حمام نوبر، در بخش مرکزی شهر تبریز، در تقاطع خیابان امام خمینی و خیابان تربیت، روبروی کاخ شهرداری قرار گرفته است.
سه شنبه 21 دی 1400
سه شنبه 27 مهر 1400
دوشنبه 25 مرداد 1400
سه شنبه 08 تیر 1400
یکشنبه 26 اردیبهشت 1400
چهارشنبه 25 فروردین 1400
سه شنبه 28 بهمن 1399
دوشنبه 29 دی 1399
شنبه 22 آذر 1399
پنج شنبه 08 خرداد 1399