یکی از با اهمیت ترین جشن های باستانی در کشورمان، شب یلدا یا شب چله می باشد. این جشن، در فاصله زمانی غروب آفتاب 30 آذرماه تا طلوع آفتاب 1 دی ماه برگزار می گردد. در شب چله، طی شدن بلندترین شب سال و آغاز بلندتر شدن طول روزها در نیم کره شمالی زمین جشن گرفته می شود که اصطلاحا به آن انقلاب زمستانی نیز می گویند.
شب چله، میراثی باستانی و کهن می باشد که از اجدادمان برایمان به جای مانده است. این جشن به ما یادآور می شود که بهتر است از تک تک لحظات زندگی برای با هم بودن بهره ببریم و حتی در یک شب سرد و تاریک نیز می توانیم خاطره ای خوش برای خود و عزیزانمان رقم بزنیم. علاوه بر آن، این شب، برای ما این پیامد را دارد که طولانی ترین شب سال هم صبح خواهد شد و لحظات تلخ و سیاه، تا ابد پایدار نخواهند ماند، به عبارتی شب چله نماد امید به روشنی می باشد. این شب زیبا، بهانه ای برای یک دورهمی و سپری کردن دقایقی شیرین در کنار عزیزانمان است.
در شب چله، خانواده ها، دوستان و آشنایان دور هم جمع می شوند و در کنار یکدیگر، انواع میوهها و تنقلات را میل می کنند. از بخش های این شب زیبا، قصهگویی بزرگان خانواده برای سایرین و گرفتن فال با دیوان حافظ می باشد. در سال 1388 هجری شمسی، این جشن، در فهرست میراث معنوی ایران به ثبت رسید.
واژه یلدا، دارای ریشه سریانی است و به معنی ولادت و تولد می باشد. در اینجا منظور از تولد، ولادت خورشید، مهر یا میترا است. ابوریحان بیرونی، نام میلاد اکبر (میلاد خورشید) را بر روی این جشن گذاشته است. در اکثر منابع، از واژه شب چله بیشتر از یلدا استفاده می گردد. در اسناد شفاهی و مکتوب مربوط به دوره های گوناگون تاریخی نیز، از شب چله یا چله نشینی استفاده شده است.
شب چله، از ایام قدیم تا به امروز، جایگاه ویژه ای در میان ایرانیان داشته است. بررسی ها نشان داده شده است که این جشن، از سال 502 قبل از میلاد و در زمان داریوش یکم، در تقویم رسمی ایرانیان باستان به ثبت رسیده است.
در شب چله، مردم در زمان ایران باستان، به افتخار اهورامزدا و مهر (خورشید) جمع می شدند و این شب باشکوه را با خوردن، نوشیدن و شادی کردن سپری می کردند. سفره ای به نام میَزد (Myazd) در این شب برپا می شده است که بر روی آن، میوههای تازه فصل، خشکبار، آجیل و آلات و ادوات نیایش همانند آتشدان، عطردان، بخوردان و... قرار داشته است. واژه میزد، به معنی میزبانی می باشد و به سفره پذیرایی از میهمان تلقی می شود.
با اهمیت ترین بخش این شب، دور هم جمع شدن و شب نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر می باشد. این شب فرصت مناسبی است تا لحظات خوشی را در کنار عزیزانمان سپری کنیم.
از جمله خوراکی هایی که در این شب سرو می شود می توانیم به هندوانه، انار، کدو حلوایی، چغندر، آجیل شب یلدا و... اشاره نماییم.
یکی از بخش های جذاب این شب، مَتل گویی می باشد. متل گویی به نوعی شعرخوانی و داستان خوانی گفته می شود که از دیرباز، در جشن هایی مانند شب چله برگزار می شده است. در این رسم، بزرگ تر ها قصه ها و روایاتی را برای سایرین نقل می کنند و یا شعر می خوانند. همچنین، داستان های واقعی زندگی خود را نیز تعریف می کنند و از تجربیات خود برای دیگران سخن می گویند.
دیوان حافظ در این شب جایگاه ویژه ای دارد. در شب چله، همه دوره یکدیگر جمع می شوند و با آرزوی شادی برای روح حافظ، احوال آینده خود را با گرفتن فالی از ایشان طلب می کنند.
سه شنبه 21 دی 1400
سه شنبه 27 مهر 1400
دوشنبه 25 مرداد 1400
سه شنبه 08 تیر 1400
یکشنبه 26 اردیبهشت 1400
چهارشنبه 25 فروردین 1400
سه شنبه 28 بهمن 1399
دوشنبه 27 بهمن 1399
دوشنبه 29 دی 1399
شنبه 22 آذر 1399
چهارشنبه 07 خرداد 1399